Karmienie piersią (KP) – przewodnik

Przygotuj się już w ciąży, aby karmić piersią…

1. Co możesz zrobić? Szukaj specjalistów i sprawdzonych źródeł wiedzy.
2. Poznaj wytyczne WHO oraz korzyści, jakie przynosi karmienie naturalne mamie i dziecku
3. Wybierz, o ile masz taką możliwość Szpital Przyjazny Dziecku.
4. Poznaj swoje prawa, które zostały opisane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej.

Po porodzie – początki

1. Nie jest ważne, w jaki sposób urodziłaś, zadbaj o kontakt skóra do skóry (STS).
2. Jeśli nie był możliwy kontakt skóra do skóry masz kolejne rozwiązanie – kangurowanie.
3. Anatomia karmienia piersią – od niej zależy wiele.
4. Wygoda Twoja i dziecka w czasie karmienia piersią jest bardzo ważna, szczególnie, jeśli karmisz wieloraczki.
5. Wybierz pozycję do karmienia piersią, która najbardziej Ci odpowiada. Warto poznać ich kilka.
6. Bolesność fizjologiczna brodawek jest czymś zupełnie naturalnym na początku drogi mlecznej. Powinna minąć w ciągu kilku – kilkunastu dni.
7. Karmienie piersią nie powinno boleć, ani sprawiać dyskomfortu.
8. Niedogodnością dla niektórych kobiet może być nawał mleczny, który jest stanem fizjologicznym. Umiejętne postępowanie nie prowadzi do komplikacji. W przypadku nawału konieczne może okazać się częściowe odciąganie pokarmu przed karmieniem (aby ułatwić dziecku uchwycenie brodawki) lub po karmieniu piersią (do uczucia ulgi).
9. Pokarm możesz odciągnąć ręcznie lub mechanicznie.

Problemy w karmieniu piersią

1. Jeśli karmienie piersią nadal jest bolesne – szukaj przyczyny!  Nie sięgaj zbyt pochopnie po laktator!
2. Większość powodów problemów związanych z karmieniem piersią jest po stronie dziecka. Jeśli technika karmienia jest poprawna, a mimo to dziecko nie ssie piersi efektywnie, albo “odmawia” jej ssania, to prawdopodobnie powinnaś udać się do specjalisty. Możesz szukać pomocy u CDL/IBCLC, a jeśli nie ma ich w Twojej okolicy możesz udać się na wizytę do fizjoterapeuty dziecięcego, logopedy lub neurologopedy.
3. Najczęstszą przyczyną problemów ze ssaniem przez dziecko są:

• przedłużająca się żółtaczka;
• wady anatomiczne jamy ustnej: za krótkie wędzidełko, podniebienie gotyckie,  rozszczep wargi i podniebienia;
• problemy neurologiczne: zaburzenia napięcia mięśniowego;
• problemy gastrologiczne: refluks żołądkowo – przełykowy, który często ma postać utajoną;
• wcześniactwo: karmienie, mleko dla niemowląt, kangurowanie;
• wady genetyczne (i towarzyszące im choroby): zespół Downa;
• choroby wymagające intensywnego leczenia;
• skoki rozwojowe niemowląt, zdobywanie nowych umiejętności.

Ile mleka mamy je dziecko?

1. Pierwszy miesiąc jest bardzo ważny dla karmienia piersią, to powinien być Wasz poporodowy miesiąc miodowy.
2. Wskaźniki skutecznego karmienia (WSK) pozwolą Ci kontrolować czy dziecko je efektywnie.
3. Przyrosty dziecka możesz sprawdzić w siatkach WHO.
4. Pamiętaj, że nie ma potrzeby częstego ważenia dziecka, o ile laktacja i karmienie przebiegają prawidłowo.
5. Jeżeli dziecko jest karmione na żądanie, minimum 8 razy na dobę, w tym 1-2 razy w porze nocnej, to po ustabilizowaniu się laktacji piersi będą produkowały tyle mleka, aby zaspokoić jego potrzeby.

Odciąganie pokarmu i dokarmianie niemowląt

1. Czasami zdarza się, że konieczne jest karmienie dziecka lub dokarmianie mlekiem mamy (żółtaczka, śpiący noworodek, słabo ssący wcześniak). Musisz wówczas odciągać pokarm.
2. Siarę jeszcze w szpitalu najlepiej jest odciągać ręcznie.
3. Później wygodniejsze i mniej czasochłonne będzie odciąganie mechaniczne.  Najlepszy do stymulacji laktacji są laktatory klasy szpitalnej i jeśli szpital, w którym przebywasz nie dysponuje nimi – warto go wypożyczyć.
4. Jeśli natomiast okaże się, że laktator jest Ci potrzebny od zaraz, znajdź ten idealny dla siebie. Nie kieruj się tylko opiniami innych matek, ale przede wszystkim poszukaj takiego, który będzie dostosowany do Twoich potrzeb, idealny dla Ciebie. Nie zachęcamy do kupowania laktatorów używanych.
5. W przypadku konieczności stymulacji laktacji zastosuj się do naszych wskazówek.
6. Inne sytuacje, które być może będą wymagały odciągania pokarmu to pobyt w szpitalu, wyjazd, itd.
7. W przypadku konieczności karmienia noworodka w inny sposób niż piersią spróbuj to robić alternatywnymi metodami. Alternatywne  karmienie lub dokarmianie niemowląt nie wpłynie na zaburzenia karmienia piersią, jednak do niektórych metod niemowlęta przyzwyczajają się, co może również zaburzyć ssanie piersi. Przy pomocy specjalisty wybierz metodę odpowiednią dla siebie i nieustannie podejmuj próby karmienia piersią. Karmienie butelką wydaje się łatwiejsze, ale bardzo często prowadzi do zaprzestania karmienia bezpośrednio z piersi, a nawet do karmienia sztucznego z powodu zaburzeń laktacji. Karmienie butelką to droga, która szybko prowadzi do karmienia piersią inaczej. O KPI w pigułce przeczytasz tu.
8. Jeśli mimo posiadanej wiedzy zdecydujesz się na karmienie butelką, do czasu aż minie przeszkoda uniemożliwiająca karmienie bezpośrednio z piersi, staraj się karmić nią w sposób jak najbardziej zbliżony do naturalnego.
9. Zgodnie z wytycznymi WHO jako optymalny i wzorco­wy sposób żywienia niemowląt, powinno trwać do ukończenia 6 miesiąca życia dziecka. Zaleca się jego kontynuację w kolejnych miesiącach, przy jedno­czesnym podawaniu pokarmów uzupełniających.

Za mało mleka!

1. Niekiedy zdarza się, że pomimo poprawnej techniki karmienia lub stymulacji laktacji matka zauważa u siebie niedostateczną ilość mleka. Czasami przyjmowane przez nią leki mogą mieć wpływ na ilość mleka
2. Powodem tego mogą też być niektóre choroby:

• Insulinooporność zmniejsza ilość mleka;
• Hipoplazja piersi a niedorozwój gruczołu piersiowego.

Jak pobudzić laktację?

1. Możesz w takiej sytuacji popracować nad zwiększeniem ilości mleka.
2. Stymulować piersi do produkcji mleka odciągając pokarm metodą power pumping lub stosując schemat Chele marmet, czyli system 7-5-3.
3. Muzykoterapia pomaga zrelaksować się, a tym samym zwiększyć ilość mleka poszukaj też własnych umilaczy na czas odciągania.

Zakończenie karmienia piersią

1. Czasami jesteś zmuszona zakończyć laktację wcześniej niż planowałaś, albo nie spodziewałaś się, że w ogóle będziesz miała pokarm. Może właśnie straciłaś dziecko i nie masz już kogo karmić.
2. A może karmisz piersią z powodzeniem i nie wiesz, jak długo to robić? Zdarza się, że matki decydują się karmić do samoodstawienia się dziecka.
3. Pamiętaj, że powrót do pracy nie jest powodem do podjęcia decyzji o końcu mlecznej drogi.
4. Jeśli jednak zdecydujesz się zakończyć karmienie wcześniej niż dziecko będzie na to gotowe, postaraj się zrobić to w sposób, jak najbardziej zbliżony do naturalnego – stopniowo, powoli. Takie postępowanie pozwoli Ci uniknąć problemów z piersiami, a dziecko będzie miało czas na oswojenie się z nową sytuacją.

Powodzenia!

Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji „Mlekiem Mamy”.