Karmienie wcześniaka od sondy do piersi
Patrzysz na swoje maleństwo przez szybę inkubatora i zastanawiasz się jak długa droga Was czeka, aby zwyczajnie usiąść w fotelu, wziąć swoje dziecko na ręce i przystawić je do piersi.
Zbyt wczesna podróż…
Trzeba pamiętać przede wszystkim o tym, że wcześniak to nie jest tylko malutki dzidziuś noszący mniejsze ubranka niż standardowo. Ten maleńki człowiek wybrał się w swoją podróż o wiele za wcześnie i niestety nie dane mu będzie dojrzeć do okresu porodu w komfortowych warunkach maminego łona. To człowiek, który nie tylko będzie musiał sprostać warunkom zewnętrznym, wbrew etapowi rozwoju, na którym obecnie się znajduje, ale znaleźć siły do dojrzewania całego organizmu i walki o każdy dzień bycia samodzielnie. Pomostem, kołem ratunkowym będzie pokarm pełen miłości – Twoje mleko…
ITN a karmienie
Na oddziale Intensywnej Terapii Noworodka (ITN) karmienie piersią stanowi wyzwanie i musisz uzbroić się w cierpliwość zanim Twoje dziecko będzie jadło prosto z piersi. Wcześniaki (szczególnie te, które trafiają na ITN) zazwyczaj nie mogą być skutecznie karmione piersią. Sytuacja ta jest wynikiem następujących problemów:
- Zaburzona triada: ssanie – oddychanie – przełykanie – co wpływa przede wszystkim na zaburzenia oddychania.
- Hipotonia czyli obniżone napięcie mięśniowe.
- Niedojrzałość układu pokarmowego.
- Niedojrzałość neurologiczna.
- Komplikacje medyczne np. refluks żołądkowo – przełykowy.
- Niewydolność oddechowa.
- Wady wrodzone np. rozszczepy wargi czy podniebienia.
Etapy żywienia
Pozajelitowe
Najczęściej pierwszym etapem żywienia wcześniaka, będzie tzw. żywienie pozajelitowe czyli dziecko otrzyma bezpośrednio do krwi pojedyncze składniki odżywcze takie jak białka, tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne i witaminy.
W tym czasie maluszek nie będzie przyjmował doustnie Twojego pokarmu, jednak Ty już musisz pracować nad rozkręcaniem i utrzymaniem laktacji. Pamiętaj: każda ilość Twojego pokarmu jest cenna. Zapytaj się czy nie możesz przynosić niewielkich ilości siary na tzw. pielęgnację jamy ustnej.
Dojelitowe za pomocą sondy
Najczęściej po kilku dniowym etapie żywienia dożylnego pojawia się żywienie dojelitowe, czyli wykorzystujące i uruchamiające układ pokarmowy za pomocą tzw. sondy – jest to cienka rureczka wkładana przez nos lub usta bezpośrednio do żołądka. Stosuje się ją wtedy, gdy sprawny jest układ pokarmowy, ale dziecko nie ma możliwości doustnego przyjmowania odpowiedniej ilości pokarmu (jest zbyt niedojrzałe lub niewystarczająco zdrowe, by koordynować doustne przyjmowanie pokarmu, ssanie i oddychanie razem).
Mimo, że Twoje mleko ma teraz odmienny skład niż dla dziecka donoszonego, być może pojawi się potrzeba wzmocnienia twojego pokarmu szczególnie białkami i innymi składnikami odżywczymi, by zaspokoić wysokie zapotrzebowanie wcześniaka. Personel medyczny opiekujący się Twoim dzieckiem o wszystkim Ci powie i wytłumaczy.
Często już w trakcie karmienia sondą podaje się dzidziusiowi smoczek, aby łatwiej i efektywniej przejść do następnego etapu karmienia czyli karmienia doustnego.
Karmienie doustne: pierś a butelka
Karmienie doustne jest realizowane na dwa sposoby: piersią i butelką. Wiele badań pokazuje, że karmienie piersią jest wbrew pozorom łatwiejsze dla dziecka. Maluchy lepiej radzą sobie z koordynacją ssania, łykania i oddychania choćby dlatego, że pokarm z piersi nie wypływa tak, jak z butelki. Jednak nie zawsze i też nie często możliwe jest karmienie wcześniaka wyłącznie piersią. Raczej jest to karmienie łączone (butelka + pierś).
Karmienie butelką to sposób podawania mleka mamy, gdy ona sama jest nieobecna, ale także bardzo mocno ułatwia ono dokładną kontrolę ilości podanego pokarmu. Butelka jest również używana terapeutycznie – do nauki ssania. W tym wypadku nie należy się bać podawania butelki w kontekście zaburzeń wzorca ssania. Warto jednak zadbać o to aby smoczek zapewniał jak najlepszą jakość ssania i umożliwiał późniejsze kontynuowanie karmienia z piersi.
Badania pokazały istotną funkcję podciśnienia w przypadku pobierania pokarmu z piersi. Okazuje się, że butelki, które mają smoczki działające na tej zasadzie (jeśli dziecko wytworzy podciśnienie pokarm wypływa jeśli jest przerwa w ssaniu pokarm nie leci), lepiej sobie radzą ze ssaniem piersi.
Warto jeszcze wspomnieć o pierwszym przystawieniu do piersi. Zazwyczaj nie jest ono spektakularne. Nie zrażajmy się tym. Dla dziecka każdy kontakt z nami jest ogromnie ważny. I znów musimy pamiętać o tym, że wcześniak to ogromnie niedojrzały maluszek, dla którego ssanie piersi to ogromne wyzwanie. Należy uzbroić się w cierpliwość i próbować, próbować, próbować. O przystawianiu wcześniaków do piersi możesz przeczytać w tym artykule.
I tak po wielu tygodniach spędzonych na ITN-nie wrócicie do domu i tam zacznie się Wasza zupełnie nowa przygoda.
Małgorzata Szmygin CDL, CEO Szkoła Rodzenia „Nowe Życie” Szczecin.
Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum prywatnego.
🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.
📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.
