15 najczęściej przekazywanych mitów o karmieniu piersią
Chcemy przedstawić Wam 15 najczęściej przekazywanych mitów o karmieniu piersią. O wielu z nich prawdopodobnie słyszałyście, a nawet spotkałyście się z nimi.
Pomimo tego, że wiedza o laktacji jest coraz bardziej powszechna, to mitów o mleku kobiecym, karmieniu piersią nadal wiele krąży wśród społeczeństwa. Niektóre z nich są nawet powielane przez pracowników służby zdrowia. Dlatego mity laktacyjne znalazły swoje miejsce na stronie Mlekiem Mamy. Staramy się rozwiać Wasze wątpliwości.
Mit 1. Karmienie piersią jest łatwe.
Prawdą jest, że dzieci rodzą się z odruchem ssania piersi. Jednak w obecnych czasach wiele ciąż jest wspomaganych. Coraz więcej dzieci rodzi się przedwcześnie. U kobiet występuje również lęk przed porodem, bólem porodowym, co utrudnia poród fizjologiczny. Ponadto w czasie porodu wykonywane są różne zabiegi medyczne. Około 43% dzieci przychodzi na świat w drodze cesarskiego cięcia. To wszystko może wpływać na zakłócenie naturalnego procesu ssania piersi. Zarówno matka, jak i dziecko, aby nauczyć się karmienia bezpośrednio z piersi, potrzebują czasu, a niekiedy dodatkowo pomocy specjalistów. Nieocenione jest również wsparcie partnerów, osób bliskich.
Mit 2. Karmienie piersią jest bolesne.
Karmienie piersią nie może boleć. W pierwszych 14 dniach kobieta może odczuwać ból fizjologiczny, który z czasem ustępuje. Jeżeli karmienie piersią sprawia ból, powstają na brodawkach rany – konieczna jest wizyta u specjalisty, który sprawdzi buzię dziecka, sposób przystawienia do piersi i jak przebiega karmienie. Niekiedy jednak dla niektórych kobiet stymulacja piersi przez dziecko lub laktator z różnych powodów bywa nieprzyjemna lub bolesna. (Przeczytaj tu, tu i tu.)
Mit 3. Powinnaś odpocząć po porodzie.
Czasem, zwłaszcza po porodach w drodze cesarskiego cięcia, matki słyszą od personelu medycznego, żeby odpoczęły. Dziecko będzie przebywało na oddziale noworodków pod opieką personelu medycznego.
Owszem, zdarzają się sytuacje, kiedy matka nie jest w stanie zająć się dzieckiem i nie ma kto jej wesprzeć.
Warto jednak w takiej sytuacji poprosić położną lub osobę bliską, aby pomogła matce przystawić dziecko do piersi w pierwszej godzinie po porodzie. Kontakt skóra do skóry (STS) ma duże znaczenie m.in. dla kolonizacji bakterii i procesu laktacji. Jeżeli nie jest możliwe kangurowanie dziecka przez matkę, może to zrobić inny członek rodziny.
Mit 4. Nie będziesz karmiła piersią, jeżeli nie zaczniesz od razu po porodzie.
Odruch ssania piersi u niemowląt jest najsilniejszy w pierwszej godzinie po porodzie. Kontakt skóra do skóry ułatwia stymulację laktacji i karmienie bezpośrednio z piersi. Niekiedy jednak kangurowanie, czy karmienie piersią są utrudnione, niemożliwe, albo matka świadomie z tego rezygnuje. Jeżeli po jakimś czasie matka zdecyduje się na karmienie piersią albo ustanie przyczyna uniemożliwiająca karmienie – w każdym momencie można podjąć próbę. Bliski, fizyczny kontakt z dzieckiem jest jednym ze sposobów na powrót do piersi. Konieczna będzie stymulacja laktacji, jeśli pokarm nie był na bieżąco ściągany.
Mit 5. Nigdy nie możesz podać dziecku formuły, jeśli chcesz karmić piersią.
W niektórych sytuacjach matki decydują się na podanie dziecku substytutu mleka kobiecego. Albo są zmuszone karmić mieszanie z powodu niskiego poziomu laktacji. W takich przypadkach ważne jest, aby znaleźć rzetelne informacje na temat preparatów do żywienia niemowląt. Warto też skonsultować się z doradczynią lub konsultantką laktacyjną (CDL, IBCLC), z położną lub innym specjalistą posiadającym wiedzę na temat laktacji i żywienia niemowląt. Wspólne opracowanie harmonogramu karmienia piersią/mlekiem kobiecym z uwzględnieniem podawania formuły ułatwi utrzymanie laktacji.
Mit 6. Wiele matek nie produkuje wystarczającej ilości mleka.
Zdrowe kobiety produkują ilość mleka zaspokajającą potrzeby ich dzieci. Poziom laktacji zależy przede wszystkim od poprawnej techniki karmienia piersią, efektywnego ssania/odciągania piersi, częstotliwości sesji (karmienia/odciągania), opróżniania piersi, pojemności piersi.
Karmienie piersią jest dla matki łatwiejsze, jeśli ma ona wsparcie pracowników służby zdrowia, członków rodziny. Ważny jest też odpoczynek, urozmaicona dieta, nawadnianie organizmu oraz codzienna pomoc w pracach domowych i opiece nad dziećmi. Niektóre czynniki takie jak choroba kobiety, stosowane leki, czy zabiegi operacyjne w obrębie piersi faktycznie mogą mieć wpływ na zmniejszenie poziomu laktacji.
W sytuacji, gdy matka karmi wyłącznie ociągniętym mlekiem – narażona jest na więcej czynników mających wpływ na poziom laktacji. Kobiety karmiące bezpośrednio z piersi zwykle nie zauważają wpływu np. co miesięcznych krwawień. Natomiast niektóre mamy KPI tracą w tym czasie znaczącą ilość mleka w skali doby, której nie są w stanie odzyskać nawet w czasie intensywnej stymulacji piersi.
Mit 7. Nie będziesz karmiła piersią, jeśli nie urodziłaś dziecka.
Laktacja u kobiety uruchamia się po wydaleniu łożyska.
Jednak coraz częściej zdarzają się sytuacje, kiedy kobieta karmi piersią pomimo, że nie urodziła dziecka. Dziecko może być karmione przez niebiologiczną matkę na przykład w przypadku adopcji. Konieczne jest wówczas wystymulowanie laktacji przy pomocy laktatora. Aby to osiągnąć niekiedy należy włączyć dodatkowo terapię farmakologiczną pod opieką specjalisty.
Trzeba mieć świadomość, że konieczne może być karmienie mieszane z powodu produkcji niewystarczającej ilości mleka. Substytut mleka kobiecego można spróbować podawać przez system wspomagający karmienie SNS i nadal karmić piersią.
Mit 8. Przed karmieniem musisz myć piersi.
Przed karmieniem piersią nie jest wskazane mycie piersi. Można w ten sposób wysuszyć skórę, a nawet doprowadzić do jej podrażnienia. Gruczoły Montgomery’ego znajdujące się wokół brodawek sutkowych wytwarzają substancję, która naturalnie natłuszcza naskórek otoczki, pachnie mlekiem i pomaga budować system odpornościowy dzieci.
Mit 9. Musisz stosować specjalną dietę.
Matki karmiące naturalnie, podobnie jak każdy człowiek, powinny stosować urozmaiconą, zdrową dietę. Warto zmienić nawyki żywieniowe w przypadku spożywania żywności wysoko przetworzonej, ubogiej w składniki mineralne. Okazją do tego jest zazwyczaj stan ciąży. Niemowlęta poznają preferencje żywieniowe swoich matek już w okresie prenatalnym. Obecnie nie zaleca się stosowania diet eliminacyjnych w celu profilaktyki alergii pokarmowej u dzieci. Jeżeli matkę zaniepokoją pojawiające się u dziecka reakcje na spożywane produkty – należy skonsultować się ze specjalistą. [1]
Dieta jest konieczna tylko ze względu na stan zdrowia matki, jeśli choruje na chorobę, która wymaga diety.
Mit 10. Uprawianie sportu wpłynie na smak mleka.
Aktywność fizyczna jest jedną z form profilaktyki zdrowia. Ważna jest również dla matek karmiących naturalnie. Ćwiczenia podejmowane na zwykłych poziomach aktywności nie wpływają ani na smak produkowanego mleka, ani na jego jakość. U dzieci nie występują zaburzenia we wzroście masy ciała. [2]
Mit 11. Nie powinnaś karmić piersią w czasie choroby.
W czasie niektórych chorób organizm matki wytwarza przeciwciała, które są przekazywane z mlekiem i budują mechanizmy obronne dziecka. Dlatego nieprzerwane karmienie w czasie choroby matki może mieć wpływ na stan zdrowia dziecka. Warto upewnić się, czy lekarz zastosował standardowe leczenie, jak w przypadku innych pacjentów. Niektórzy lekarze mają obawy przed leczeniem matek karmiących. W czasie choroby matki ważny jest również odpoczynek, zdrowe odżywianie i nawadnianie organizmu.
Mit 12. Nie możesz przyjmować żadnych leków, jeśli karmisz naturalnie.
Istnieje niewielka ilość substancji leczniczych, które nie są zgodne z karmieniem piersią. Matki karmiące mogą leczyć zarówno choroby przewlekłe, jak i infekcje. Należy jednak poinformować lekarza o karmieniu naturalnym. Niekiedy może być konieczność dostosowania pór przyjmowania leków do karmienia lub sesji z laktatorem. Warto upewnić się, czy lekarz przepisał leki nie zaburzające laktacji i nie mające wpływu na produkowane mleko.
Trzeba też poinformować lekarza o wszelkich przyjmowanych lekach. Niekiedy lekarstwa przyjmowane przez matkę mogą mieć wpływ na dziecko, np. czasami zauważa się reakcję po antybiotykoterapii (luźne stolce, wysypka).
Mit 13. Dzieci karmione piersią są przywiązane do matek.
Przywiązanie dziecka do matki nie zależy od sposobu karmienia, ale między innymi od temperamentu, usposobienia dziecka. Więź z dzieckiem budować można w różnorodny sposób. Karmienie piersią jest jednym z nich, ponieważ dzieci zazwyczaj częściej są w bliskim kontakcie z matką.
Mit 14. Ciężko jest odstawić dziecko od piersi, jeśli karmisz dłużej niż rok.
Karmienie piersią do dwóch lat i dłużej jest korzystne zarówno dla matek, jak i dzieci. Każda para matka – dziecko jest inna i wspólnie muszą określić, jak długo chcą karmić piersią. Nie ma żadnych dowodów na to, że po roku karmienia odstawienie dziecka jest trudniejsze. Zależy ono od konkretnej sytuacji. Niektóre dzieci rezygnują z piersi/mleka mamy już w II półroczu życia. Średni czas samoodstawienia dzieci na świecie to 3-4 lata. W większości przypadków to matki decydują o odstawieniu dziecka od piersi.
Mit 15. Jeżeli chcesz wrócić do pracy, musisz odstawić dziecko od piersi.
Nadal można spotkać się z błędnym przekonaniem, że przed powrotem do pracy należy odstawić dziecko od piersi i przyzwyczaić je do karmienia butelką. Kobiety wracają do pracy zawodowej w różnym okresie po porodzie. Wiele z nich kontynuuje karmienie piersią lub odciągniętym mlekiem. Nie ma konieczności przygotowywania dziecka do zmiany sposobu karmienia. Rytm i sposób karmienia dostosuje się do nowych okoliczności. Będzie on zależał od wieku dziecka, od stylu życia rodziny, rodzaju wykonywanej pracy przez matkę karmiącą. Niektóre kobiety ściągają pokarm, inne decydują się na podanie dziecku w czasie swojej nieobecności preparatu do żywienia niemowląt. (Więcej informacji tu.)
Podkreślamy, że warto kontynuować karmienie piersią / mlekiem mamy i korzystać z uprawnień dla matek karmiących naturalnie, wynikających z ustawy kodeks pracy. O ile oczywiście macie taką potrzebę.
Zachęcamy do zapoznania się z przepisami dotyczącymi tzw. przerwy laktacyjnej oraz informacjami o laktacji u pracownicy karmiącej naturalnie.
Źródła:
- “Rola diety eliminacyjnej u matki oraz stężenia IgA w mleku kobiecym w rozwoju alergii na mleko krowie u dzieci”, www.kobiety.med.pl/cnol/images/cnol/Publikacje/
- “Breast-feeding mothers can exercise: results of a cohort study”, www.ncbi.nlm.nih.gov
- “Busted: 14 myths about breastfeeding”, www.unicef.org
- Obrazek wyróżniający: użyto zdjęcie z pixabay.com.
🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.
📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.
