Karmienie piersią wieloraczków
Karmienie piersią nie zawsze jest łatwe, a karmienie większej liczby dzieci niż jedno – może nawet stwarzać trudności. Dzieci pochodzące z ciąż mnogich dość często rodzą się przedwcześnie i wymagają specjalistycznej opieki medycznej, w tym również laktacyjnej. Ryzyko to rośnie proporcjonalnie do ilości płodów. Poród może odbyć się wcześniej nie tylko z powodu problemów zdrowotnych dzieci, ale i w związku z możliwymi czynnikami ryzyka ze strony matki (np. stan przedrzucawkowy, niedokrwistość, poród zabiegowy). Uznaje się, że najczęstszą przyczyną mnogich ciąż jest wcześniejsze leczenie niepłodności.
W takich sytuacjach matka szuka rozwiązań, które pomogą jej zaspokoić potrzeby każdego z dzieci. I jeszcze zaoszczędzić na czasie. Wiadomo, że jak nie uda się zgrać obu dzieci w jednym czasie, to potrzebujemy go razy dwa, trzy…
O mleku i laktacji
Co do ilości mleka, to większość kobiet (o ile nie ma problemów zdrowotnych) jest w stanie wykarmić jedno, dwoje i więcej dzieci. Niezbędna jest jednak pomoc dostosowana do każdej sytuacji indywidualnie. Zazwyczaj ile dzieci będzie ssało piersi, tyle mleka one wyprodukują. Czasami matki martwią się, że mają za mało mleka dla swoich dzieci i dokarmiają je mlekiem sztucznym. Jednak takie postępowanie wytwarza błędne koło – podając mieszankę sztuczną zmniejsza się czas ssania (zgłaszane zapotrzebowanie na nie), a tym samym ilość produkowanego mleka. Prawdopodobnym skutkiem będzie powolny spadek laktacji.
Jeśli faktycznie w pierwszych dniach po porodzie laktacja jest opóźniona i personel medyczny zaleca dokarmianie dzieci, wówczas dobrym rozwiązaniem może być dokarmianie dzieci przez SNS (o ile dzieci potrafią ssać). Dzieci będą dostawały pożywienie, ale przy okazji wystąpi stymulacja piersi do większej produkcji mleka. Niekiedy jednak karmienie butelką jest konieczne. W takiej sytuacji potrzebna jest praca nad stymulacją laktacji przy pomocy laktatora i karmienie odciągniętym mlekiem butelką. Warto to robić w prawidłowy sposób, aby w przyszłości łatwiej było przejść na karmienie bezpośrednio z piersi.
Karmienie piersią wieloraczków – wskazówki
Traktuj takie dzieci jak wcześniaki i intensywniej pracuj nad laktacją
Wskazana jest wizyta w poradni laktacyjnej, aby od samego początku technika karmienia piersią była prawidłowa. Zły sposób przystawienia do piersi powoduje zbyt mały pobór pokarmu przez dziecko, ale również uszkodzenia brodawek. O ile w przypadku jednego dziecka można sobie czasami pozwolić na “odpoczynek” chorej piersi, tak przy dwójce, czy większej ilości dzieci do wykarmienia prawdopodobnie trudno będzie pozwolić sobie na taki komfort.
Minimalna liczba karmień przypadających na jedno dziecko to 8 sesji w ciągu doby. Jeżeli ze względów medycznych stan dzieci nie pozwala na ssanie piersi niezbędna będzie stymulacja laktacji przy pomocy laktatora. Siarę najlepiej jest odciągać ręcznie. W początkowym okresie dobrze jest odciągać pokarm nawet co 2 godziny. Przy czym dobrze jest się skupić na ilości odciągnięć w ciągu doby niż czasie sesji.
Podczas większej ilości obowiązków zawsze istnieje ryzyko, że przerwy zaczną się nieznacznie wydłużać i niepostrzeżenie zmniejszy się ilość sesji ściągania pokarmu w czasie doby. Niestety odciąganie pokarmu powoduje czasami zapalenia piersi, zastoje, co może być kłopotliwe i zniechęcające do karmienia naturalnego. Prawdopodobnie ssące dziecko poradzi sobie z zastojem, ale nieraz konieczna jest pomoc specjalisty. Dodatkowo bardzo pomocne jest kangurowanie – zarówno dla terapii dzieci, ich pielęgnacji w domu, jak i stymulacji laktacji.
Warto karmić jednocześnie, bo to duże ułatwienie
Karmienie jednoczesne to zbawienie dla podwójnej mamy i ogromna oszczędność czasu, którego bliźniacza mama nie ma zbyt wiele. Dlatego warto nauczyć się karmienia jednoczesnego jak najszybciej. Czasem jednak nie jest to takie proste, szczególnie dla mam, dla których bliźniaki to pierwsze dzieci, nawet pomimo dobrej kondycji maluchów. Ułatwieniem może być ćwiczenie efektywnego karmienia z jednym, potem z drugim, a kiedy mama dojdzie do wprawy z karmieniem osobnym – rozpoczęcie nauki karmienia jednoczesnego.
W sytuacji, gdy każde z dzieci jest słabe, bezpieczniej jest karmić je osobno, przynajmniej do czasu, gdy jedno z nich będzie ssało efektywnie. W przypadku, gdy jedno z noworodków jest słabsze, prawdopodobnie będzie potrzeba większego zaangażowania w nakarmienie go i poświęcenia mu więcej czasu i uwagi. Lepiej zostanie wówczas oceniona technika karmienia oraz rozpoznane sygnały głodu i najedzenia. Z drugiej strony w czasie jednoczesnego karmienia może się poprawić karmienie słabiej ssącego dziecka poprzez pobudzenie przez drugie dziecko odruchu wypływu mleka z piersi (MER). Sposób karmienia zależy też od temperamentów dzieci i ich potrzeb.
Niektóre bliźniaki lubią być blisko siebie przez cały czas, w tym wspólne karmienia, inne przeszkadzają sobie wzajemnie i nie potrafią jeść w ten sposób. Jeśli jedno z dzieci głośno domaga się jedzenia i to na już, podczas gdy drugie w tym czasie śpi, można wykorzystać takie momenty na czas spędzony tylko z aktywnym dzieckiem lub przystawić również drugie dziecko do piersi budząc je, aby spróbować zgrać dzieci w jednym czasie i wypracować wspólne karmienia.
Ważna jest technika karmienia bliźniąt
Każde dziecko ssie pierś w inny sposób, z różną siłą. Często też piersi kobiece wytwarzają różną ilość mleka. Dlatego warto zmieniać dzieciom pozycje do karmienia, zamieniać im piersi zarówno w nocy, jak i w dzień (np. co karmienie lub co dobę). Takie zachowanie może pomóc uniknąć problemów z piersiami (np. zastoje pokarmu), a w przypadku, gdy jedno z dzieci ssie słabiej – drugie będzie “nakręcało” laktację w obu piersiach tak, aby została ona wystymulowana na odpowiednim poziomie. Każde z dzieci dostanie też potrzebną mu ilość pokarmu.
Jeżeli zaistnieją sytuacje, że dzieci będą zniecierpliwione, zaczną płakać, wówczas prawdopodobne jest, że pomocna okaże się po prostu zmiana pozycji lub zamiana dzieci stronami (piersiami). Karmienie w różnych kombinacjach ma też znaczenie dla rozwoju niemowląt. Nie utrwala się wówczas jedna pozycja w czasie leżenia, co może pozwolić uniknąć np. asymetrii ciała. Chociaż zdarza się, że każde z dzieci ma swoją “ulubioną” pierś i nie chce ssać innej.
Niekiedy z powodów medycznych, jedno dziecko jest karmione piersią, a drugie odciągniętym pokarmem lub mieszanką sztuczną. W takiej sytuacji przy wsparciu doradcy laktacyjnego oraz rodziny dobrze by było dążyć do wystymulowania laktacji. Co w efekcie może być wstępem do karmienia bezpośrednio z piersi również drugiego dziecka – tak szybko, jak tylko będzie to możliwe. Często jednak dziecko karmione butelką od samego początku wybiera taki sposób karmienia i odmawia ssania piersi.
Każde z dzieci należy traktować indywidualnie, ponieważ mogą mieć różne potrzeby, a tym samym inaczej jeść i przybierać. Te słabsze mogą chcieć być dłużej i częściej przy piersi.
Nie bój się prosić o pomoc innych członków rodziny
W sytuacjach, gdy mama karmi piersią wszystkie dzieci pomoc taty może okazać się niezbędna, szczególnie w początkowym okresie, aby podać dzieci do karmienia, zmienić pieluszki, czy zająć się po prostu codziennymi pracami domowymi, aby mama mogła skupić się na zgraniu z dziećmi, czy wystymulowaniu laktacji. Jeśli mama odciąga pokarm, wówczas tata przyda się do obsługi akcesoriów potrzebnych do odciągania mleka (mycie, sterylizacja), albo do karmienia dziecka które nie ssie piersi.
Jeżeli Twój partner często przebywa poza domem proś o pomoc inne osoby: mamę, tatę, siostrę, starsze dziecko, sąsiadkę, przyjaciółkę. Niekiedy wystarczy, że ktoś zrobi Ci zakupy, czy ugotuje obiad, wyjdzie z dziećmi na spacer albo przypilnuje maluchy w czasie twojej kąpieli. Powodzenie w laktacji w dużej mierze zależy od samopoczucia matki, świadomości, że sobie dobrze radzi. Karmienie więcej niż jednego dziecka może być wyczerpujące i trudne bez wsparcia oraz akceptacji bliskich osób. Poza tym pierwszy miesiąc po porodzie to czas na wzajemne poznanie się, rozpoznawanie sygnałów, wypracowanie własnych sposobów na karmienie dzieci, przeorganizowanie mieszkania w taki sposób, aby opieka nad dziećmi była wygodna i łatwiejsza.
Niezbędne jest też zadbanie o własne potrzeby takie jak stan organizmu po porodzie, zdrowe odżywianie, odpoczynek, sen. Może to okazać się trudne do realizacji bez pomocy innych osób. Dlatego tak aż istotne jest zorganizowanie systemu wsparcia zarówno emocjonalnego, jak i fizycznego.
Średni okres karmienia bliźniaków
lub większej ilości dzieci jest bardzo różny i zależy od wielu okoliczności takich jak:
- początek laktacji,
- stan zdrowia matki i dzieci,
- przebieg karmień,
- wsparcie i pomoc innych osób, jak również pozytywna / negatywna ocena w stosunku do matki.
Niektóre matki odstawiają dzieci same jeszcze w okresie niemowlęcym, ponieważ nie radzą sobie z karmieniem piersią, albo karmią pokarmem sztucznym. Przyczynia się do tego często fakt, że od początku nie wystymulowały laktacji na odpowiednim poziomie.
Dzieci mogą być karmione wyłącznie odciągniętym mlekiem, albo mieszanie, jak również karmione piersią przez wiele miesięcy. Częste są też przypadki, że z różnych powodów matki dokarmiały dzieci butelką (mlekiem odciągniętym lub modyfikowanym), jednak podejmują próbę powrotu do wyłącznego karmienia piersią i odnoszą sukces. Nie ma tu żadnej reguły.
Doświadczenie bliźniaczej mamy
Zdaniem bliźniaczej mamy Katarzyny Sitarskiej, dużym zagrożeniem dla karmienia piersią są przyrosty bliźniaków (wieloraczków), które zazwyczaj rodzą się przed czasem i często z niską masą ciała. Mamy takich dzieci zamartwiają się (i nie ma się co dziwić) wzrostem ich wagi. Ich obawy dodatkowo potęgują często pediatrzy, bazując na ogólnych siatkach centylowych zamiast na siatkach dla dzieci karmionych piersią czy wcześniaków. W takiej sytuacji dobrze jest się skonsultować z Certyfikowanym Doradcą Laktacyjnym (CDL), bo wbrew powszechnym zaleceniom pediatrów lepszym rozwiązaniem niż wprowadzenie mieszanki sztucznej bywa zwiększenie liczby karmień.
O wieloraczkach
Wskazówki dotyczące karmienia naturalnego bliźniaków znajdziecie w praktycznym poradniku podwójnej mamy.
Natomiast na portalu społecznościowym Facebook mamy bliźniąt mogą wymienić swoje doświadczenia w karmieniu (i nie tylko) oraz uzyskać wsparcie dołączając do “Bliźniaki na piersi – grupa”.
O karmieniu wieloraczków i innych przydatnych rzeczach przeczytacie również w „Elementarzu Mamy”.
Odpowiedź na pytanie “Jak wygodnie karmić wieloraczki” otrzymacie w kolejnym artykule.
Konsultacja: Katarzyna Sitarska, autorka bloga “Bliźniaki na piersi” .
Źródła:
- “Karmię piersią”, William Sears, Martha Sears.
- “Childbirth education for multiple pregnancy”, www.ncbi.nlm.nih.gov
- “Karmienie piersią w teorii i praktyce”, pod red. Magdaleny Nehring – Gugulskiej, Moniki Żukowskiej – Rubik, Agnieszki Pietkiewicz.
- “Sytuacje szczególne – bliźnięta, cięcie cesarskie”, Wiedza o laktacji, CNoL.
- “Poradnik karmiącej matki”, Kathleen Huggins.
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum prywatnego.
🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.
📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.
