Śpioch, czyli senny noworodek

Zazwyczaj po porodzie noworodki dużo śpią regenerując swoje siły. Nie są głodne, ponieważ mają jeszcze zapasy z życia płodowego, a pierwsze karmienie po porodzie zaspokaja całkowicie ich potrzeby. Na dziecko działają też niektóre nasennie leki i środki znieczulające, jeśli mama otrzymała je w czasie porodu. Śpią również dzieci szczelnie opatulone w beciki, kocyki, w których jest im zbyt ciepło. Będą również ospałe noworodki napojone wodą z glukozą lub nakarmione mieszanką sztuczną, co niestety praktykuje się jeszcze w niektórych szpitalach. Do śpiochów zalicza się też noworodki, które przechodzą żółtaczkę.

W drugiej dobie życia zazwyczaj następuje aktywizacja noworodka. Ilość karmień w ciągu doby przeciętnie powinna wynosić 8-12. Niestety niektóre z nich, przystawione do piersi, ssą bardzo delikatnie, powoli, aż w końcu zasypiają przy niej. Choć zgodnie z aktualną wiedzą naukową należy karmić niemowlęta na żądanie, to te ospałe trzeba wybudzać co 2-3 godziny i aktywizować. Śpiochy nie będą w stanie wybudzić się same, żeby zgłosić głód. Dopóki nie miną przyczyny powodujące senność noworodka np. żółtaczka – mama musi przejąć kontrolę nad karmieniem dziecka, żeby otrzymało odpowiednią ilość pokarmu. Samodzielnie lub przy pomocy położnej, będzie trzeba aktywizować noworodka, zachęcać go do ssania piersi i sprawdzać, czy jest ono efektywne.

Konieczność wybudzania noworodka na karmienie i mobilizacja do częstszego, dłuższego jedzenia

• dziecko ma żółtaczkę,
• dziecko straciło powyżej 10% wagi urodzeniowej w ciągu pierwszych 3-4 dni życia,
• dziecko nie wyrównało masy urodzeniowej do 10 dnia życia,
• aktywność ssania w pierwszych dobach jest bardzo krótka i dziecko przysypia w czasie karmienia (nie jest to problemem o ile dziecko ssie efektywnie i ma prawidłowe przyrosty),
• wydala mniej niż 3-4 kupki na dobę (nie jest to problemem o ile dziecko ma prawidłowe przyrosty), sprawdź wskaźniki skutecznego karmienia tu.

Sposoby na aktywizację

• rozebranie dziecka do pieluszki, albo wyjęcie jego nóżek z ubrania,
• dotykanie brodawką ust dziecka zaczynając od noska poprzez górną wargę, co może spowodować, że dziecko otworzy buzię,
• wyciśnięcie do ust dziecka odrobiny mleka, aby je motywować do ssania piersi,
• karmienie w pozycji półpionowej dopiero po rozbudzeniu dziecka lub w pozycji leżącej bocznej albo futbolowej,
• przetarcie czoła śpiącego dziecka mokrą, chłodną (nie zimną!) pieluszką,
• przytulanie nagiego dziecka do piersi – kangurowanie,
• głaskanie dziecka,
• przystawianie do piersi w półśnie, o ile wykazuje w takiej sytuacji aktywność,
• w przypadku trudności w nakarmieniu dziecka ponowienie próby za kilka, kilkanaście – do około trzydziestu minut,
• unikanie stosowania smoczków, kapturków (noworodek ssący smoczek może nie żądać karmienia, poza tym smoczek i kapturek mogą spowodować, że dziecko odmówi ssania piersi lub poprzez nabytą złą technikę ssania może pobrać za mało pokarmu),
• nie pojenie dziecka innymi płynami poza swoim mlekiem (napojone dziecko będzie spało i nie zażąda pokarmu),
• pobyt z dzieckiem na jednej sali, co pozwoli zaobserwować rytm snu i pobudek, ilość wypróżnień oraz lepiej reagować na potrzeby dziecka.

Zapach mamy i smak mleka zazwyczaj pobudzają dzieci i zaczynają one reagować instynktownie. Noworodek może ssać zrywami, to jest zasysać pierś i pić mleko przez chwilę, odpoczywać, po czym znowu ssać (może jeść przez sen). Jeśli dziecko nie ponowi ssania po chwili odpoczynku, znowu można je zaktywizować.

Dzieci, które przechodzą żółtaczkę i są naświetlane potrzebują większej ilości płynów, ponieważ długi czas leżenia pod nagrzewającą lampą może spowodować ich odwodnienie. Dlatego też należy bardziej wnikliwie obserwować te dzieci i częściej je karmić.

Objawy odwodnienia

• zmiana zachowania dziecka – z aktywnego staje się ospałe, apatyczne, rozdrażnione,
• skąpe i rzadkie oddawanie moczu,
• zwiększone pragnienie,
• suchy płacz (bez łez), chrypiący,
• znaczny ubytek masy ciała,
• zapadnięte gałki oczne,
• zapadnięte ciemiączko,
• sucha skóra i śluzówki (stąd suchy płacz).

Kontrola odpowiedniego nawodnienia

• sprawdzanie czy dziecko moczy pieluszki,
• kontrola ciemiączka,
• obserwacja skóry dziecka,
• ważenie dziecka raz w ciągu doby.

Wybudzanie noworodka na karmienie jest ważne nie tylko ze względu na stymulację laktacji i możliwe problemy z żółtaczką, ale również z bardzo ważnego powodu jakim jest zagrożenie spadkiem cukru we krwi, co może doprowadzić do hipoglikemii (niedocukrzenie) skutkującej śpiączką prowadzącą nawet do śmierci. Stąd konieczność odpowiedniego nawadniania noworodka jest taka ważna. Karmienie noworodka 8-12 w ciągu doby, efektywne ssanie prawdopodobnie zaspokoją potrzeby każdego dziecka.  Jednak w przypadku zauważenia niepokojących objawów należy powiadomić personel medyczny, a będąc już w domu – niezwłocznie udać się z dzieckiem do lekarza.

Konsultacja:

mgr Ewelina Wiech, położna noworodkowa, CDL, instruktor masażu Shantala, Warszawa.

Źródła:

1. “Karmię piersią”, William Sear, Martha Sears.
2. „Po prostu piersią”, Gill Rapley, Tracey Murkett.
3. “Karmienie piersią”, Nancy Mohrbacher, Kathleen Kendall – Tackett.
4. “Poradnik karmiącej matki”, Kathleen Huggins.
5. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum prywatnego.

🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.

📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.