Postępowanie z mlekiem kobiecym a jego skład
Postępowanie z mlekiem kobiecym ma duży wpływ na jego skład. Jeśli na przykład matka zdecyduje się na mrożenie nadmiaru swojego mleka i podawanie go dziecku później – powinna wiedzieć, że w składzie ulegną niewielkie zmiany. Na skład mleka mogą mieć niekorzystny wpływ m.in. typ i kształt pojemnika, sposób i temperatura przechowywania. Mimo to takie mleko nadal ma ogromną wartość. Dlatego tak ważne jest, aby znać zasady dotyczące właściwego postępowania i przechowywania mleka. Na niektóre z czynników matka karmiąca nie ma wpływu, ale na inne już może mieć.
Krew w mleku matki
Mamy karmiące dzieci bezpośrednio z piersi rzadko mają okazję zaobserwować wygląd swojego mleka. Zazwyczaj nie mają świadomości, że niemowlę pije mleko z krwią np. gdy wystąpi tzw. syndrom zardzewiałej rury.
Natomiast mamy karmiące wyłącznie odciągniętym mlekiem obserwują swoje mleko codziennie. Wielokrotnie zdarza się, że w odciąganym mleku matek pojawia się krew. Mała ilość krwi nie wpłynie na dziecko, ale zmieni smak mleka. Zbyt duża może spowodować u dziecka wymioty. Odciągnięte mleko, które zawiera w sobie krew nie nadaje się do przechowywania, ponieważ szybko rozmnożą się w nim bakterie. Krew w mleku może być również oznaką choroby nowotworowej.
Wirusy w mleku kobiecym
Wirusy to coś, czego matki nie chcą w swoim mleku. Ryzyko tego, że w składzie mleka znajdą się wirusy chorób zakaźnych takich jak np. HIV, żółtaczka typu A, B, C, cytomegalia – CMV, kiła, gruźlica istnieje w przypadku nieoficjalnego dawstwa mleka kobiecego lub używania laktatora kupionego na rynku wtórnym, którego separacja mediów nie zapewnia bezpiecznego odciągania pokarmu. Separacja między akcesoriami a drenem to najwyższy – czwarty stopień bezpieczeństwa.
Przechowywanie i transport mleka kobiecego
Niewłaściwe przechowywanie i transport pokarmu mogą wpłynąć negatywnie na jego skład oraz zdrowie dziecka. Podczas wyboru miejsca przechowywania mleka kobiecego należy zwracać uwagę m.in. na:
- warunki przechowywania, np. kontakt z inną żywnością,
- temperaturę – czy nie jest zbyt wysoka.
Na przykład kontakt z mięsem, warzywami, zepsutą żywnością, itp. oraz przechowywanie / transport mleka w zbyt wysokiej temperaturze, w zbyt długim czasie przyczynią się do rozwoju w mleku bakterii. Z kolei bakterie, które zostaną przekazane dziecku wraz z mlekiem mogą spowodować u niego choroby układu pokarmowego np. Salmonellę.
Mrożenie mleka kobiecego w woreczkach
Mrożenie pokarmu w woreczkach przyczynia się do utraty w danej porcji wartości kalorycznej. Po rozmrożeniu mleka tłuszcz i inne wartościowe składniki często osiadają na ściankach woreczka.
Wpływ mrożenia na skład mleka
W składzie mleka kobiecego, które było zamrożone, a następnie zostało rozmrożone zachodzą zmiany. Po pierwsze – następuje znaczący spadek tłuszczu oraz wzrost stężenia białka i wzrost stężenia węglowodanów. Po drugie – wartość energetyczna ulega nieznacznemu zmniejszeniu. Rodzaj pojemnika nie ma znaczenia.
W zamrożonym mleku może również dojść do znacznego ubytku wody. Zjawisko to występujące w procesie zamrażania żywności nazywa się oparzeliną mrozową.
Podgrzewanie mleka kobiecego
Obróbka cieplna mleka kobiecego prowadzi do utraty cennych składników. Wysokie temperatury mogą powodować zmiany profilu tłuszczu i w enzymach w porównaniu ze świeżym mlekiem kobiecym.
Ogrzewanie powyżej temperatur fizjologicznych znacząco wpływa na właściwości odżywcze i immunologiczne mleka. Zatem podgrzewanie mleka do temperatury ciała człowieka, a maksymalnie do 40 st.C, pozwala uniknąć nadmiernych strat w jego składzie.
Wpływ światła na skład mleka
Przechowywanie opakowań z mlekiem w ekspozycji na światło powoduje utratę witaminy C, która jest na nie wrażliwa. Ubytki witaminy C następują również w czasie przechowywania, w tym mrożenia. W celu zmniejszenia strat witaminy C zaleca się przechowywanie mleka kobiecego w czasie krótszym niż 24 godziny w lodówce lub poniżej 1 miesiąca w zamrażarce.
Zapamiętaj!
- Bezpieczne postępowanie z mlekiem może mieć rzeczywisty wpływ na zdrowie i odżywianie niemowląt.
- Prawidłowo przechowywane mleko zachowuje wiele unikalnych cech i nadal jest najlepszą alternatywą do żywienia niemowląt.
- Jeśli jest to możliwe, zawsze jako pierwszą opcję, wybierz karmienie świeżym mlekiem bezpośrednio po odciągnięciu. Następnym wyborem powinno być mleko przechowywane w temperaturze pokojowej, w lodówce oraz zamrożone.
O tym, jak prawidłowo przechowywać mleko kobiece przeczytasz w tym artykule.
Źródła:
- “Comparative analysis of ascorbic acid in human milk and infant formula using varied milk delivery systems”, www.ncbi.nlm.nih.gov
- “Effects of Light on Riboflavin and Ascorbic Acid in Freshly Expressed Human Milk”, www.medcraveonline.com
- “Human Milk Warming Temperatures Using a Simulation of Currently Available Storage and Warming Methods”, www.ncbi.nlm.nih.gov
- “Vitamin C is reduced in human milk after storage”, www.mambaby.com
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji Mlekiem Mamy.
