Zmiany zachodzące w mleku pod wpływem mrożenia
Matki odciągające pokarm stale (mamy KPI), czy tylko okazjonalnie (np. praca, wyjazd, leczenie) poddają go dalszej obróbce poprzez między innymi zamrażanie, a później rozmrażanie. Niepokoją się, czy przechowywanie pokarmu ma wpływ na jego jakość w momencie podawania go dziecku do spożycia.
Wciąż zastanawiają się w jakich pojemnikach najlepiej jest przechowywać mleko, co dzieje się z ich mlekiem w trakcie np. mrożenia.
Otóż skład mleka jest inny u każdej kobiety i zależy od wielu czynników, a przede wszystkim jest zmienny.
Mleko matki pod mikroskopem
Naukowcy¹ z Tajwanu przeprowadzili badania na próbkach mleka pobranego przez 18 zdrowych matek donoszonych dzieci (w chwili badania od 1 do 23 miesięcy). Określono skład ich mleka. Następnie mleko każdej z kobiet zostało podzielone na 9 próbek, które umieszczono w dostępnych pojemnikach na mleko wykonanych z różnego rodzaju tworzywa. Próbki zamrożono w 20st.C, a po dwóch dniach rozmrożono i ponownie zbadano skład mleka.
W wyniku zamrażania i rozmrażania nastąpił:
- znaczący spadek tłuszczu (od 8,2% do 9,4%);
- nieznaczne zmniejszenie wartości energetycznej (statystycznie nieistotne);
- znaczący wzrost stężenia białka (od 4,4% do 7,7%);
- znaczący wzrost stężenia węglowodanów (od 0,8% do 1,4%).
Zmiany w wartościach tłuszczu, energii, białka i węglowodanów były na podobnym poziomie, niezależne od rodzaju pojemnika, aczkolwiek największy ubytek tłuszczu zauważono przy użyciu woreczka, który został wykonany z polietylenu.
Tłuszcz w mleku kobiecym odpowiada około 50% niebiałkowej energii w nim zawartej. Przyspiesza i ułatwia wchłanianie oraz transport witamin rozpuszczalnych w tłuszczu. Choć badania nie wykazały istotnej zmiany w gęstości kalorycznej rozmrożonego mleka, to spadek zawartości tłuszczu okazał się statystycznie istotny.
Czynniki, które mogły się przyczynić do spadku tłuszczu
- część tłuszczu oblepia ścianki pojemnika, w którym było przechowywane i rozmrażane mleko – nie do uniknięcia w warunkach domowych, w warunkach szpitalnych możliwe do zredukowania poprzez zastosowanie procesu homogenizacji mleka;
- część tłuszczu ulega rozpadowi (z uwagi na proces mrożenia, a następnie rozmrażania i podgrzewania mleka);
- część tłuszczu utlenia się (w niewielkim stopniu, kiedy jest zamrożone, w większym gdy przechowywane w lodówce).
Zwiększona ilość białka i węglowodanów w mrożonym mleku była wynikiem głównie odparowania i sublimacji wody.
Wniosek
Kobiece mleko poddane obróbce polegającej na zamrożeniu i rozmrożeniu, niezależnie od rodzaju pojemnika na mleko, wykazuje znaczny spadek zawartości tłuszczu. Potrzebne są dalsze badania, które pozwoliłyby ocenić jaki to ma wpływ na wzrost i rozwój dzieci.
Z uwagi na powyższy wniosek należy dążyć do karmienia dzieci bezpośrednio z piersi lub świeżym mlekiem odciąganym na bieżąco. Takie postępowanie może mieć duże znaczenie w karmieniu dzieci z niską wagą urodzeniową lub z małymi przyrostami.
Warto podkreślić, że badanie dotyczyło mleka matek, których ciąże zostały donoszone. Istnieją badania jednak, które wykazały, że mleko matek ciąż donoszonych oraz wcześniaków od 30 do 37 tygodnia nie różnią się, jeśli chodzi o zawartość tłuszczu. Natomiast istnieje znacząca różnica w składzie mleka dla skrajnych wcześniaków (<30 tygodnia ciąży). W związku z tym wnioski płynące z tego badania można także odnieść do mleka dla wcześniaków z 30 – 37 tygodnia ciąży.
¹ Department of Pediatrics, Chang Bing Show Chwan Memorial Hospital, Changhua, Taiwan.
Źródła:
- “The macronutrients in human milk change after storage in various containers”, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/
- “The Macronutrients in Human Milk Change after Storage in Various Containers”, http://www.pediatr-neonatol.com/
- “Differences in fat content and fatty acid proportions among colostrum, transitional, and mature milk from women delivering very preterm, preterm, and term infants”, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum prywatnego.
