Niezwykły zapach mleka
Zapach mleka mamy jest niezwykły dla każdego dziecka, choć niektóre osoby dorosłe uważają, że ono po prostu śmierdzi.
Skąd bierze się zapach?
Kobiece piersi już po porodzie wytwarzają aromat dzięki tzw. gruczołom Montgomery’ego znajdującym się na ich otoczce, który jest podobny do zapachu wód płodowych. Dzięki temu jeśli pierwszy kontakt matki z dzieckiem jest połączony z aktem karmienia, noworodek kierując się tym zapachem rozpoczyna wędrówkę prosto do piersi. Byłoby idealnie, gdyby wszystkie dzieci (o ile nie ma przeszkód medycznych) miały takie łagodne przejście do zupełnie nowego dla nich środowiska i możliwość naturalnej zamiany płynu owodniowego na siarę. Pozwala to na kontynuowanie morfologicznego i funkcjonalnego dojrzewania układu pokarmowego oraz innych narządów.
Zapach mamy
Dla dzieci karmionych mlekiem, jego zapach jest po prostu zapachem mamy, co potwierdziły badania naukowe. Podczas eksperymentu matki i dzieci trzymano razem. Następnie matki umyły po jednej piersi i okazało się, że ponad 70% dzieci skierowało się do nieumytej piersi. W kolejnym badaniu dzieci zostały oddzielone od matek, ale w zasięgu ich węchu położono w łóżeczkach wkładki laktacyjne z zapachem mleka matki oraz czystą. Tu również okazało się, iż większość dzieci skierowała się w stronę wkładki pachnącej mamą. [Varendi H., Porter R.H., et al., Does the newborn find the nipple by smell?, Lancet, 1994; 344 (8928): 989-990.)]
Jedna z mam karmiąca wyłącznie odciągniętym pokarmem (mama kpi) miała okazję doświadczyć reakcji swojego synka na zapach jej mleka:
“Kiedyś usłyszałam od lekarza, że kpi nie ma sensu, bo w kp chodzi o bliskość, a kpi tego nie zapewnia, więc nie ma sensu się męczyć i trzeba podać mleko modyfikowane. Bzdura. Mój 4 latek też dostawał mleczko młodszego brata. Uwielbia je. Raz położył się obok pieluszki tetrowej, której używam, gdy ściągam mleko między innymi do wycierania piersi. Jego reakcja była cudowna. Powiedział z zachwytem: mamuś, jak ta pielusia pięknie pachnie Tobą. Twoim mleczkiem„.
Pieluszka lub część garderoby pachnąca mlekiem mamy położona np. w inkubatorze może działać na niemowlę uspokajająco, pomóc w karmieniu piersią. Wiele dzieci lubi przytulać się do pieluszek, spać z pieluszką blisko buzi, które pachnąc mamą dają im poczucie bezpieczeństwa i bliskości.
Zapach ludzkiego mleka
Świeże mleko według niektórych osób jest bezwonne, inni określają jego zapach jako słodki, a niektóre z mam twierdzą, że mleko pachnie jak oddech dziecka.
W większości przypadków, świeże mleko ludzkie ma właśnie łagodny, lekko słodki zapach. Czasami, mleko ludzkie, które zostało zamrożone i rozmrożone może pachnieć mydłem i niektóre dzieci odrzucają taki pokarm.
Mleko o zapachu czosnku
Dieta matki karmiącej ma niewielkie znaczenie dla składu mleka, który produkuje dla dziecka. Do pokarmu kobiecego przenikają jednak olejki eteryczne. Dlatego też czasami mleko może mieć zapach potraw, które spożywała matka, np. czosnku, używanych przypraw. Właściwość ta prawdopodobnie ułatwia rozszerzanie diety dziecka, które zna również smak różnych potraw spożywanych przez matkę (z okresu prenatalnego oraz karmienia naturalnego). Z tego między innymi powodu dobrze jest, gdy matka karmiąca ma urozmaiconą dietę.
Mleko pachnące lodówką
Niektóre matki zauważają zdziwione, że ich mleko ma dziwny zapach, podobny do jedzenia. Bardzo często dzieje się tak, gdy mleko jest przechowywane w niewłaściwych pojemnikach lub w pojemnikach odkrytych. W wyniku nieprawidłowego przechowywania mleka jest duże prawdopodobieństwo, że będzie ono absorbowało zapachy z otoczenia, czy z tworzywa pojemnika, w którym zostało umieszczone. Dlatego bardzo istotny jest odpowiedni sposób przechowywania pokarmu kobiecego oraz używania pojemników przystosowanych specjalnie do tego celu.
Zapach mydła i kwasu
Pod wpływem obróbki, przechowywania i zachodzących w pokarmie kobiecym zmian zaczyna on nabierać bardziej wyraźnego zapachu, określanego jako mydlany, a czasem wręcz kwaśny.
Zmiana zapachu mleka następuje z powodu aktywnego w nim naturalnie występującego enzymu o nazwie lipaza, który ma za zadanie między innymi wstępne trawienie tłuszczu znajdującego się w pokarmie kobiecym oraz uaktywnienie enzymów w jelitach dziecka. Dlatego też mleko „trawione” poza układem pokarmowym dziecka zmienia zapach i smak. Nieprzyjemny mydlany zapach miewa mleko, które jest zbyt długo przechowywane w lodówce albo mrożone. Szczególnie mleko matek, które mają dużą ilość lipazy w pokarmie. Czas rozkładu tłuszczy jest różny dla pokarmu każdej kobiety. W takiej sytuacji dobrze jest poeksperymentować, żeby ocenić optymalny czas przechowywania swojego mleka, gdyż pod wpływem mrożenia proces rozpadu tłuszczy zostaje spowolniony, ale nie zatrzymuje się zupełnie. Mleko o nieprzyjemnym, mydlanym zapachu nadaje się do spożycia, o ile dziecko nie odmówi jego picia (zdarzają się dzieci, które lubią tylko mleko świeże).
Jeśli natomiast mleko pachnie już kwasem, żadne zabiegi nie poprawią jego jakości. Takie mleko nie nadaje się do spożycia, ale można je wykorzystać np. do kąpieli dziecka.
Zapach kwaśnego mleka towarzyszy bardzo często matkom w początkowym okresie laktacji. Zalane mlekiem wkładki laktacyjne, bielizna, ubrania, pościel – roztaczają wokół woń kwaśnego mleka, co niektórym matkom przysparza dużo kłopotu – nie akceptują tego zapachu. W takich sytuacjach nieprzyjemne odczucia prawdopodobnie zmniejszą się poprzez częstą zmianę bielizny i ubrań. Na noc można sobie pod piersi podkładać ręcznik lub pieluchę i je zmieniać dość często zamiast całego kompletu pościeli, co może być dość kłopotliwe.
Źródła:
- „Karmienie piersią”, Ina May Gaskin.
- „Najważniejsza chwila w życiu”, broszura, Fundacja Rodzić po Ludzku.
- „Unusual appearances of breastmilk”, www.breastfeeding.asn.au
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum prywatnego.
