Odstawienie – moja decyzja czy oczekiwania innych?
Odstawienie dziecka od piersi, czy od mleka mamy nie zawsze jest decyzją dziecka lub matki. W tej kwestii dość duże znaczenie mają opinie osób trzecich. Nie zawsze jest nią ktoś bliski, np. ojciec dziecka, czy dziadkowie opiekujący się maluchem. Zdarza się, że matki czują presję zupełnie obcych osób – lekarza, czy sąsiadki.
Opinie osób trzecich
W naszym społeczeństwie bywa zazwyczaj tak: im dłużej kobieta karmi piersią, tym więcej osób interesuje się tym faktem i zadaje pytania dotyczące odstawienia dziecka od piersi/mleka mamy.
Spływają na nie opinie i oczekiwania różnych osób z otoczenia co do sposobu karmienia dziecka. Sporo mam długo karmiących piersią (DKP) słyszy, że przesadzają, że dziecko nimi rządzi, że ulegają zachciankom dziecka, że jest ono za duże na mleko…
Według wielu osób, długie karmienie piersią powoduje, że matka niezdrowo uzależnia od siebie dziecko, szkodzi mu, jest zaborcza, nie potrafi postawić granic, nie pozwala dziecku na samodzielność i rozwój, albo że krzywdzi jego psychikę, molestuje, karmi dla własnej przyjemności, a karmienie tak dużego dziecka jest obleśne, itp.
Opinie tego typu nie tylko są krzywdzące, ale w ogóle nie powinny mieć miejsca!
Inni tego oczekują lub żądają
Oczekiwania otoczenia to szczególnie drażliwy temat. To, że karmisz naturalnie lub czas karmienia – mogą być nie tylko przedmiotem rozmów, oceny, ale tematem do żartów z dziecka lub kobiety.
Jest jeszcze gorzej, gdy słyszymy żądania, a nawet jesteśmy szantażowane, jak na przykład, że dziecko nie zostanie przyjęte do żłobka, jeśli będzie karmione piersią. Zaskakujące i niestety krzywdzące są również zalecenia różnych specjalistów, w tym medyków:
- Stomatolog twierdzi, że karmienie piersią powoduje próchnicę.
- Pediatra uważa, że przez mleko mamy dziecko je za mało pokarmów stałych, a ono i tak straciło już swoją wartość.
- Lekarz POZ lub psychiatra nie chce podjąć leczenia matki karmiącej.
- Pracodawca nie chce wyrazić zgody na tzw. przerwę laktacyjną.
- Mąż chce “odzyskać” żonę, itd.
Odstawienie od piersi ma pomóc dziecku między innymi lepiej spać (tzw. trenerzy snu), poprawić mowę i apetyt. Oczywiście tego typu zalecenia są sprzeczne z wiedzą naukową. Niestety zarówno w gabinetach lekarskich, jak i w przestrzeni publicznej nadal można się spotkać z mitami, prywatnymi opiniami, a nie argumentami naukowymi.
To, co na pewno możemy zasugerować to postępowanie w zgodzie z samą sobą oraz własnymi (i dziecka) potrzebami. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem / doradczynią laktacyjną lub innym specjalistą. Jeśli dany specjalista zaleca z jakiegoś powodu odstawienie dziecka od piersi, to należy żądać naukowego uzasadnienia. Nikt nie może nalegać, by matka spełniła zalecenia oparte na przekonaniach lub mitach laktacyjnych. Takie postępowanie jest przejawem społecznej ignorancji i uprzedzeń do karmienia piersią oraz dyskryminacji. Są one poważnymi przeszkodami w powodzeniu karmienia piersią.
Należy pamiętać o tym, że karmienie piersią to przede wszystkim proces angażujący jednocześnie mamę i dziecko. Od samego początku do końca drogi laktacyjnej. Zakończenie karmienia w momencie, kiedy ani dziecko, ani matka nie są na to gotowi, może być trudne emocjonalnie i frustrujące dla nich oraz pozostałych członków rodziny. Zwykle decyzję o zakończeniu karmienia podejmuje matka.
Chcę tego!
Jeśli faktycznie musisz, bądź chcesz odstawić dziecko od piersi, to pamiętaj, że jest to proces. Warto się przygotować do tego zarówno ze względu na dziecko, jak i siebie.
Nagłe odstawienie dziecka może być trudne emocjonalnie dla obu stron. Nie szukaj wymówek, nie musisz tłumaczyć się innym osobom z podjętej przez Ciebie decyzji.
Pamiętaj, że dla matki duże znaczenie i wpływ na jej samopoczucie mają hormony. Podczas kończenia karmienia mogą wywołać u ciebie huśtawkę emocjonalną.
Niektóre matki, nawet w przypadku świadomej decyzji o odstawieniu, mają poczucie straty laktacyjnej.
Dziecko nie decyduje
Małe dziecko nie może podjąć decyzji o tym, w jaki sposób i jak długo będzie odżywiane. To matka zawsze dokonuje wyboru osobiście. Jednakże wpływ na jej decyzję mogą mieć różne osoby i okoliczności.
Ze względu na emocje dziecka warto przeprowadzić proces odstawienia stopniowo, w szacunku do dziecka (#odstawieniewszacunku). Więcej na ten temat przeczytasz w dekalogu odstawienia od piersi / mleka mamy.
Szczęśliwa mama to szczęśliwe dziecko
Pewnie każda matka kiedyś usłyszała zdanie: “Szczęśliwa mama to szczęśliwe dziecko”. W środowisku mam małych dzieci hasło to stało się wręcz sloganem. Jak możemy przeczytać w słowniku języka polskiego PWN – slogan to «oklepany zwrot» lub «krótkie hasło propagujące lub reklamujące coś».
Zatem w kontekście sposobu żywienia niemowląt zwrot ten często używany jest jako argument za zakończeniem karmienia na rzecz karmienia sztucznego. Jakoby karmienie piersią miało unieszczęśliwiać mamę…
Niektóre matki mówią: “Walczyłam o karmienie piersią, ale w końcu przeszłam na modyfikowane i teraz już wiem, że szczęśliwa mama, to szczęśliwe dziecko.”
Jeśli matki noworodków, małych niemowląt opisują na forach internetowych swoje problemy laktacyjne, to dość często zamiast wskazówek, by poszukać pomocy, specjalisty, przeczytają:
- “Nie jest ważne jak karmisz, ważne, że kochasz.”
- “Jeśli czujesz, że karmienie piersią nie jest dla ciebie, to przejdź na mleko modyfikowane, bo szczęśliwa mama, to szczęśliwe dziecko.”
Czy faktycznie chodzi wyłącznie o szczęście? Fakt – nastrój matki, podobnie jak każdego opiekuna małego dziecka, wpływa na emocje oraz zachowanie dziecka. Faktem – problemy z karmieniem piersią zwiększają ryzyko pojawienia się depresji poporodowej nawet o 50%.
Jednak odstawienie dziecka od piersi nie jest rozwiązaniem, a jedynie “przykrywką” problemu. Natomiast formuła nie jest ani unikalna, ani nie zawiera oligosacharydów mleka matki.*
Matki potrzebują specjalistycznego wsparcia, ponieważ udane karmienie piersią przeciwdziała depresji poporodowej. Jednak o wiele wygodniej jest obwiniać matki niż zapewnić im niezbędne, skuteczne wsparcie, również w domu.
Odstawienie – idealne rozwiązanie problemów?
Decyzja o odstawieniu dziecka od piersi należy wyłącznie do dziecka i matki. Jednakże dopóki nasza kultura będzie uznawać karmienie piersią za źródło zmęczenia i wszelkich niepowodzeń w macierzyństwie, a odstawienie od piersi idealnym rozwiązaniem tych problemów – coraz mniej dzieci będzie miało szansę na karmienie naturalne.
Pamiętaj, że przyczyny problemów z karmieniem piersią stoją zwykle po stronie dziecka. Jeśli dziecko nie poradzi sobie z pobieraniem pokarmu, to matce może być trudno je nakarmić. Nie zawsze może też być świadoma, że dziecko na przykład nie pije mleka, a jedynie “wisi na piersi”.
Dlatego, jeśli masz problemy z karmieniem piersią i myślisz o odstawieniu dziecka, to koniecznie skorzystaj z porady położnej, doradczyni/konsultantki laktacyjnej (CDL/IBCLC), psychologa, psychiatry, czy innego specjalisty. Twoje macierzyństwo będzie szczęśliwsze, gdy i ty i dziecko będziecie zdrowi. Dziecko będzie szczęśliwe i zdrowo się rozwijało widząc uśmiechniętą, pogodną mamę.
Warto wiedzieć, że czasami karmienie bezpośrednio z piersi nie jest możliwe lub mamy z różnych powodów karmią swoje dzieci odciągniętym mlekiem (KPI).
Pamiętaj jednak, że odciąganie mleka również może powodować różne problemy. Podobnie jak karmienie sztuczne nie przebiega bezproblemowo. Odstawienie dziecka od piersi może okazać się tylko iluzją nieskomplikowanego, lekkiego macierzyństwa. Oby wyobrażenia o bezproblemowym macierzyństwie nie okazały się bańką mydlaną…
* Mleko krowie podczas procesów technologicznych jest modyfikowane w sposób, aby dostosować je do potrzeb najmłodszych dzieci. W czasie produkcji preparatów do żywienia niemowląt (tzw. formuła) dodawane są różne składniki wzbogacające ich skład. Są to między innymi witaminy, związki naśladujące prebiotyczne działanie oligosacharydów mleka kobiecego (ang. HMO, Human Milk Oligosaccharides).
Obrazek wyróżniający: zdjęcie z pixabay.com, ddimitrova.
🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.
📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.
