KategorieCIĄŻA I PORÓDPosted on

Kofeina w ciąży

kawa w ciąży
FacebookX

Kofeina to substancja o działaniu psychoaktywnym, która stymuluje układ nerwowy. Jednak przez większość osób nie jest ona postrzegana jako używka. Dostarczana jest najczęściej w postaci naparów kawy i herbaty oraz napojów gazowanych i energetycznych, ale występuje również w mniejszych ilościach w kakao i czekoladzie. 

Metabolizm (rozkład) kofeiny u osób dorosłych odbywa się w wątrobie i jest osobniczo zmienny. Zależy on od stanu wątroby, sposobu żywienia, wieku, chorób współistniejących oraz stosowanej farmakoterapii. W okresie ciąży proces ten trwa dłużej ze względu na zmiany na poziomie hormonalnym w różnych okresach ciąży. Okres półtrwania (stężenie dawki w osoczu ulega obniżeniu do połowy) tej używki w późnej ciąży jest znacznie dłuższy niż u kobiet, które nie są w ciąży. Przy czym biologiczny okres półtrwania kofeiny w organizmie matki powraca do normy w ciągu pierwszego tygodnia po porodzie. [5]

Trzeba jednak pamiętać, że wątroba u płodu nie jest jeszcze dobrze wykształcona i nie ma możliwości metabolizowania kofeiny. Kofeina krąży we krwi i pokonuje barierę łożyskową. Może zakłócać transport składników odżywczych warunkujących prawidłowy rozwój dziecka oraz zaburzać barierę krew – łożysko w wyniku zwiększonego stężenia katecholamin w surowicy krwi. 

Bezpieczna dawka kofeiny?

Według Amerykańskiego Kolegium Położników i Ginekologów (ACOG) bezpieczna dawka kofeiny to 200 mg, co w przybliżeniu jest równoważne z 2 filiżankami kawy o średniej mocy. Podobne stanowisko przyjmuje Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz brytyjska Narodowa Służba Zdrowia (NHS). 

Jak to wygląda w świetle badań naukowych? 

Badanie przeprowadzone na 1.207 kobietach w ciąży w celu oceny wpływu kofeiny na masę urodzeniową noworodka nie wykazało znaczących różnic między masą urodzeniową dzieci, których matki spożywały 3 filiżanki kawy, a kobietami, które spożywały kawę bezkofeinową [1]. Analiza badań ponad 12 tys. kobiet w ciąży wykazała, że nadmiar kofeiny nie zwiększa ryzyka wad rozwojowych oraz ma niewielki wpływ na przebieg ciąży [2]. Natomiast badania kohorty 7.346 kobiet dowodzą, że spożycie kofeiny może wpływać na niższą długość płodu, co może być związane z potencjalnym wpływem kofeiny na kształtowanie szkieletu dziecka. Niejasności dotyczące wyników prawdopodobnie wynikają z różnic w metabolizmie tego związku przez kobiety w ciąży. 

Uwaga!

Wiele badań wykazuje negatywne skutki spożycia kofeiny przez kobiety w okresie ciąży. Warto zastanowić się nad wnioskami wynikającymi z tych prac.  Jeśli dotychczas kawa stanowiła istotny element diety, to dobrze jest ograniczyć jej spożycie. Oczywiście wybór zawsze stoi po stronie kobiety.

O działaniu kofeiny w okresie laktacji dowiesz się z tego artykułu.

Natalia Chochel – studentka na kierunku Żywienie Człowieka i Dietetyka. 

Źródła:

  1.  Bech B.H., Obel C., Henriksen T.B., Olsen J. 2007. Effect of reducing caffeine intake on birth weight and length of gestation: randomised controlled trial. British Medical Journal: 334(7590), 409.
  2. Linn S., Schoenbaum S.C., Monson R.R., Rosner B., Stubblefield P.G., Ryan K.J. 1982. No association between coffee consumption and adverse outcomes of pregnancy. The New England Journal of Medicine: 306(3), 141-145.
  3. Bakker R., Steegers E.A., Obradov A., Raat H., Hofman A., Jaddoe V.W. 2010. Maternal caffeine intake from coffee and tea, fetal growth, and the risks of adverse birth outcomes: the Generation R Study. The American Journal of Clinical Nutrition:91(6), 1691-8. DOI: 10.3945/ajcn.2009.28792.
  4. Pawłowska-Muc A.K., Łepecka-Klusek C., Stadnicka G., Pilewska-Kozak A.B. 2015. Używki w ciąży – kofeina. Journal of Education, Health and Sport: 5(6), 395-406, ISSN 2391-8306.
  5. “Drugs and Lactation Database” (LactMed) [Internet], https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ 
  6. Wierzejska R., Jarosz M., Sawicki W., Stelmachów J., Siuba M. 2011. Antyzdrowotne zachowania kobiet ciężarnych. Tytoń, alkohol, kofeina. Żywienie człowieka i metabolizm: XXXVII (2), 84-98.
  7. “Maternal caffeine consumption and pregnancy outcomes: a narrative review with implications for advice to mothers and mothers-to-be”, Jack E. James, https://ebm.bmj.com/
  8. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z canva.com.

🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.

📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.

Fundacja "Mlekiem Mamy" wspiera w karmieniu naturalnym. Jeżeli karmienie piersią okazuje się niemożliwe, pokazujemy, że można karmić piersią inaczej (KPI), tj. odciągniętym mlekiem i podawać je w inny sposób. Edukujemy w zakresie tzw. świadomego rodzicielstwa i zdrowego stylu życia już od pierwszych chwil dziecka. Prowadzimy również działalność odpłatną w zakresie wsparcia okołoporodowego.