Czy karmienie naturalne i kofeina wykluczają się?

Kofeina to substancja znajdująca się w różnych roślinach. Znaleźć ją można w kawie, ale też w herbacie, napojach energetycznych, napojach gazowanych typu cola, napojach z guarany, czy w niektórych lekach przeciwbólowych. Jej niewielkie ilości znajdują się też w czekoladzie.

Kofeina wykazuje działanie psychoaktywne na człowieka. Powoduje pobudzenie układu nerwowego do działania, zmniejsza uczucie senności. Jest więc doskonałym ratunkiem dla osoby, która nie mogła się wyspać a musi być w pełni aktywna. Młode mamy, mimo wielkiej chęci czy potrzeby, rezygnują z picia kawy. Czy słusznie?

Kofeina w mleku

Około 1%  kofeiny spożytej przez mamę trafia do mleka. Substancja ta, może wykazywać tendencję do kumulowania się, dlatego odradzana jest mamom tuż po porodzie.

Wcześniaki, czy kilkudniowe noworodki mogą nie potrafić poradzić sobie nawet z jej najmniejszą ilością. Bowiem metabolizują one kofeinę bardzo powoli i mogą mieć stężenie kofeiny i innych aktywnych metabolitów kofeiny w surowicy zbliżone do poziomu ich matek.

Niektóre niemowlęta mogą być rozdrażnione, niespokojne, wybredne lub mieć problemy z zaśnięciem już przy niewielkich ilościach. W takich sytuacjach należy zrezygnować z picia kawy, czy spożywania kofeiny w innej postaci, przed karmieniem.

Stężenie kofeiny w mleku matki osiąga największą wartość około 1- 2h po jej spożyciu. Jeśli mama potrzebuje wypić filiżankę kawy, powinna to zrobić tuż po karmieniu, albo w jego trakcie. Wówczas stężenie kofeiny w mleku, podczas następnego karmienia, będzie mniejsze. Jeżeli, mimo takiego postępowania, dziecko wciąż wykazuje oznaki rozdrażnienia, to należy zrezygnować z kofeiny na 2-3 tygodnie. Po tym czasie dziecko może być już wystarczająco duże, aby mama znów mogła wrócić do kawy.

Ile kawy może wypić mama karmiąca piersią?

Ilość spożytej kofeiny w ciągu doby dla mam karmiących piersią wynosi 5-6 mg na kg masy ciała, co w przybliżeniu daje około 2 szklanek kawy naturalnej.

W różnych źródłach można spotkać się z bezpieczną dawką kofeiny oscylującą między różnymi wartościami. Niektórzy eksperci uważają, że całkowicie bezpieczna jest dawka 300 mg/dobę. Inni podają wyższe wartości, tj. 500-750 mg/dobę.

Napoje energetyczne

Uwagę należy też zwrócić na napoje energetyczne, które w ostatnich latach zyskały na popularności. Kofeina jest jednym ze składników, w ilości dopuszczalnej dla mam karmiących naturalnie. Jednak napoje tego typu mogą zawierać także inne substancje wpływające na dziecko, jak na przykład zioła, czy witaminy z grupy B, w ilościach znacznie przekraczających normy spożycia dla mam karmiących. Warto więc ograniczyć spożywanie produktów tego typu podczas karmienia piersią.

A co mówią badania?

W 1994 roku, Nehlig i Debry, przeprowadzili badania, w których okazało się, że długotrwałe picie kawy może zmniejszać poziom żelaza we krwi. A tym samym prowadzić do niedokrwistości u matki i u dziecka. Przyjmuje się, że dzienne spożywanie przez matki  więcej niż 450 ml kawy może prowadzić do niedokrwistości z niedoborem żelaza u niektórych niemowląt karmionych piersią. [6]

W 2011 roku przeprowadzono natomiast badania, w których zauważono niekorzystne objawy spożycia kofeiny u niemowląt matek, które spożywały dziennie 10 filiżanek kawy. Objawów tych nie stwierdzono u niemowląt, których mamy piły dziennie 5 filiżanek kawy. Badania prowadzono w grupie niemowląt w wieku 3 tygodni i starszych.

W 1983 roku zespół naukowców zbadał zawartość kofeiny w ślinie u niemowląt (w wieku 14-19 tygodni) karmionych piersią przez mamy, które wcześniej wypiły 1 filiżankę kawy. U wszystkich zbadanych niemowląt, które w pełni karmione były mlekiem mamy (dwoje z grupy badawczej było dokarmionych sztucznie) stwierdzono obecność kofeiny.

Z kolei inne badania polegały na analizie moczu niemowląt w okresie od 2-5 godzin po spożyciu mleka przez matkę 2h przed karmieniem dziecka. Kofeiny nie stwierdzono u żadnego z dzieci. Obecność kofeiny wykryto natomiast w moczu siedmiodniowego noworodka po około 24-40 godzinach po przyjęciu przez matkę leku z kofeiną w składzie, przy dawkowaniu co 6 godzin/24h. [6]

Sen dziecka

W starszej literaturze spotkać można wzmianki o tym, że dzieci, których mamy piły kawę, częściej wybudzały się w nocy lub też miały problem z zaśnięciem. W 2012 przeprowadzono obszerną analizę aktualnych badań i jednoznacznie stwierdzono, że picie przez matki kawy w ilości 300 mg na dobę nie wpływa na sen dziecka.

Ilość kofeiny bezpieczna dla dziecka

Wyniki badań i analiz nie są na tyle jednoznaczne, aby możliwe było określenie stałych zaleceń dotyczących spożycia kofeiny. Za bezpieczne podczas karmienia piersią uznaje się wspomniane  2 szklanki kawy naturalnej. Najwyższe stężenie kofeiny w mleku matki występuje około 1 godziny po spożyciu.

Jednak ilość kofeiny bezpieczna dla dziecka będzie uzależniona od wagi ciała matki, od czasu porodu i wieku dziecka oraz reakcji organizmu danego dziecka na działanie tej substancji.

Jeśli zauważysz u swojego dziecka objawy nadpobudliwości, drażliwości czy kłopotów ze snem, ogranicz spożywanie produktów zawierających w swoim składzie kofeinę. Kawę, herbatę, itd. pij stosując powyższe wskazówki i obserwuj swoje dziecko.

Milena Żebrowska – inżynier żywienia człowieka i oceny żywności.

Źródła:

1. Nehlig A, Debry G. Konsekwencje dla noworodka z przewlekłą matczyną konsumpcją kawy w okresie ciąży i laktacji: przegląd . J Am Coll Nutr. 1994 Lut; 13 (1): 6-21.
2. Bonyata K.: Breastfeeding and Caffeine. Kellymom, www.kellymom.com
3. James J., Lawrence R. Czy spożywanie kofeiny podczas karmienia piersią szkodzi dziecku? Wywiad z dr Ruth Lawrence. J Caffeine Res. 2011; 1: 192-4
4. Munoz LM, Lonnerdal B, Keen CL, Dewey KG. Zużycie kawy jako czynnik niedokrwistości z niedoboru żelaza u kobiet w ciąży i ich niemowląt w Kostaryce. Am J Clin Nutr. 1988; 48: 645-51
5. Hildebrandt R, Gundert-Remy U. Brak aktywnych farmakologicznie poziomów śliny kofeiny u niemowląt karmionych piersią. Pediatr Pharmacol (Nowy Jork). 1983; 3: 237-44
6. Kofeina. National Library of Medicine (US), Bethesda (MD). 19.06.2019, www.ncbi.nlm.nih.gov
7. Santos I. S., Matijasevich A., Domingues M. R.: Maternal Caffeine Consumption and Infant Nighttime Waking: Prospective Cohort Study. Pediatrics. 2012 May; 129(5): 860–868. www.ncbi.nlm.nih.gov
8. “Energy Drinks: Implications for the Breastfeeding Mother”, www.ncbi.nlm.nih.gov
9. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji “Mlekiem Mamy”.

🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.

📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.