Odstawienie z powodu różnych problemów z karmieniem
Najwięcej problemów z karmieniem piersią wynika z braku znajomości zasad laktacji i potrzeb dziecka w pierwszych dniach życia. Kobiety, którym podsuwa się niewłaściwe sugestie np. że dziecko “wisi na piersi”, bo się nie najada, często biorą je do serca, a to jeden z podstawowych błędów na drodze do karmienia naturalnego. W tym artykule przeczytasz o różnych powodach odstawienia dziecka od piersi, które są najbardziej popularne wśród mam karmiących.
Dziecko “wisi na piersi”
Wyobraźmy sobie sytuację: Dziecko ciągle „wisi na piersi”, tj. śpi tylko przy piersi, jest nieodkładalne. Mama narzeka, że nie ma kiedy wykąpać się, zjeść posiłku, posprzątać, ugotować obiadu, czy zrobić zakupów. Takie zjawisko może wystąpić w pierwszych godzinach, dniach, tygodniach po porodzie. Niestety zdarza się, że noworodki zachowujące się w ten sposób trafiają do szpitala z objawami odwodnienia. Dlaczego tak się dzieje?
Po pierwsze niektóre niemowlęta potrzebują dużo ciepła i bliskości i najlepiej jest im przy piersi mamy. Jednak ona też potrzebuje czasu dla siebie, aby chociaż zaspokoić swoje potrzeby fizjologiczne. Dlatego tak bardzo istotne jest wsparcie osób bliskich, rodziny, szczególnie w czasie połogu. Wypoczęta mama jest bardziej wrażliwa na potrzeby dziecka, łatwiej jej zauważyć niepokojące symptomy.
Po drugie – niektóre dzieci ssą pierś, ale nie pobierają pokarmu. Dzieje się tak w przypadku dzieci chorych, mających żółtaczkę lub inne problemy/wady utrudniające albo uniemożliwiające efektywne ssanie piersi. Noworodek, który nie potrafi lub nie ma siły ssać piersi będzie przy niej zasypiał, a odstawiony – budził się i podejmował kolejną próbę jedzenia. Niestety w takich przypadkach dzieci słabną i ostatecznie może okazać się, że są niedożywione. W zależności od sytuacji medycznej wskazana będzie interwencja lekarska oraz nakarmienie dziecka. Czasami konieczne może być podanie kroplówki, nakarmienie dziecka odciągniętym mlekiem. Dziecko, które nie ssie piersi nadal może pić mleko matki, a po ustaniu problemu – podjąć próbę karmienia bezpośrednio z piersi.
Dziecko nie chce piersi
Może słyszałaś opowieść o tym, jak to noworodek “obraził się” i nie chciał ssać piersi mamy? Czym to się objawiało? Najczęściej dziecko przystawiane do piersi pręży się, odpycha rączkami, odwraca głowę. Mama próbuje na wszelkie sposoby przystawić dziecko do piersi, nakarmić je, a ono znajduje w sobie tyle siły, że w żaden sposób nie można podać mu piersi, aby ją ssało.
Karmienie piersią to tandem – mama i dziecko. Nie da się efektywnie karmić dziecka bez współpracy i komfortu obu stron. Zdarza się, że noworodki już w szpitalu, a czasami po powrocie do domu odmawiają ssania piersi. Nie oznacza to, że dziecko nie chce piersi – w domyśle – nie chce mamy. Powodów takiego zachowania może być wiele. Jednym z nich jest po prostu zmęczenie po porodzie. Po długim, wyczerpującym porodzie dla mamy, dziecko również odczuwa zmęczenie. Wystarczy położyć je na brzuchu mamy, w kontakcie skóra do skóry i pozwolić, by samo zdecydowało w jakim tempie zbliży się do piersi i zacznie ją ssać.
Niekiedy noworodki mogą mieć urazy albo wady w buzi uniemożliwiające jedzenie. Ssanie piersi może sprawiać im ból. Albo dziecko musi najpierw wydalić wody płodowe, aby napić się mleka. Inne sytuacje, które zdarzają się dość rzadko, ale jednak są to urazy okołoporodowe, np. urazy skóry i tkanek miękkich, złamanie obojczyka, złamanie kości długich. Matka trzymając dziecko przy piersi nieświadomie sprawia mu ból.
Prozaiczne powody odmawiania ssania piersi to: niewygodna pozycja, dziecku jest za gorąco, za zimno, albo rozprasza je hałas, światło, itd.
Jeśli matka sama nie może ustalić powodu dlaczego dziecko nie chce ssać jej piersi, wówczas konieczne jest sprawdzenie aktu karmienia przez położną i znalezienie przyczyny.
Dziecko słabo przybiera
W przypadku znacznego spadku masy ciała noworodka (powyżej 10%) w szpitalu, słabych przyrostów po powrocie do domu – dość popularnym zaleceniem jest dokarmianie substytutem mleka kobiecego, a nawet przejście na karmienie sztuczne. Nie jest to prawidłowe postępowanie. Położna opiekująca się noworodkiem powinna ustalić dlaczego dziecko nie ssie efektywnie. Jeżeli po korekcie przystawienia nadal ssanie nie jest efektywne i trzeba dokarmiać dziecko odciągniętym mlekiem, to powinien zbadać dziecko inny specjalista (m.in. CDL/IBCLC, neurologopeda, logopeda wczesnej interwencji, fizjotareapeuta). Odstawienie dziecka od piersi i podanie mieszanki sztucznej na pewno nie będzie rozwiązaniem problemu. Butelka go tylko “zatuszuje”.
Dziecko “odrzuca” pierś (strajk)
Odrzucenia piersi na pewno doświadczyła nie jedna, ani nie dwie mamy, a całkiem liczna grupa. Na różnych etapach rozwoju dziecka dochodzi do tego typu sytuacji. Jest to zwykle tylko czasowa odmowa ssania piersi związana z nowymi umiejętnościami, ząbkowaniem, czy chorobą dziecka. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule o strajku.
Pamiętaj, że w tego typu sytuacji dziecko również nie potrzebuje butelki ze sztucznym mlekiem, a dużo cierpliwości, spokoju, uważności. W razie potrzeby skonsultuj się z CDL/IBCLC. Podanie butelki z mlekiem sztucznym może stwarzać ryzyko faktycznego odrzucenia piersi i problemów z laktacją.
Dziecko budzi się w nocy
Jeśli dziecko wybudza się w nocy, to najczęściej jako przyczynę podaje się za słaby pokarm mamy, a jako rozwiązanie – nakarmienie jego substytutem (tzw. formułą). Tymczasem pobudki dziecka, szczególnie w okresie noworodkowym, są normą. Maluch je, kiedy czuje taką potrzebę, a częste pobieranie mleka dostarcza dziecku potrzebnych składników odżywczych. Jeśli dziecko budzi się w nocy, to nie dlatego, że mama ma słaby pokarm, małowartościowy. Karmienia nocne mają ogromne znaczenie dla rozwoju małego dziecka.
Podanie butelki z mlekiem modyfikowanym, albo z kaszką na noc, żeby dziecko lepiej spało nie jest właściwym postępowaniem. Mleko mamy jest lekkostrawne, a wprowadzenie zmiany w żywieniu może spowodować u dziecka dyskomfort.
Dziecko dużo płacze
Kiedy niemowlę płacze, to matki uznają, że dziecko albo jest głodne, albo ma kolkę. A przecież dzieci płaczą z różnych powodów. Płacz, to sposób komunikacji niemowląt. Jeśli wydaje Ci się, że dziecko jest głodne, że nie najada się, to obserwowanie wskaźników skutecznego karmienia pozwoli ci ocenić, czy faktycznie dziecko pobiera za mało pokarmu. Natomiast w tym artykule przeczytasz o sposobach, jak pomóc płaczącemu dziecku.
Przyczyny problemów laktacyjnych
Na każdym etapie laktacji matka może natrafić na różne problemy. Nie zawsze potrafi sobie z nimi poradzić, albo nie wie gdzie szukać pomocy. Trudności, zmęczenie i brak wsparcia zwiększają brak pewności siebie. Wątpi w swoje umiejętności, w produkowane mleko – jego skład i ilość. Szczególnie w kluczowych momentach laktacji, takich jak stymulacja, czy stabilizacja. Jeśli do tego dojdą zachowania dziecka, których matka nie rozumie, np. odmawianie ssania piersi w czasie zmian rozwojowych, to jest to krok od odstawienia dziecka od piersi. Dlatego część kobiet rezygnuje z karmienia piersią jeszcze w szpitalu, albo po powrocie do domu, inne – około 6 tygodnia po porodzie, a jeszcze inne po 3 miesiącach, czy wraz z rozpoczęciem rozszerzania diety.
Niektóre kobiety rezygnują w ogóle – na korzyść karmienia sztucznego. Są i takie, które przechodzą na karmienie wyłącznie odciągniętym mlekiem. Karmienie piersią inaczej (KPI) nie jest łatwe. Dlatego po podjęciu próby karmienia mlekiem – niektóre z nich zrezygnują i również zaczynają karmić sztucznie. Problemy laktacyjne i brak wsparcia są prawdopodobnie główną przyczyną przedwczesnego odstawiania niemowląt od piersi.
Czy odstawienie oznacza koniec problemów?
Matkom, którym karmienie piersią sprawia trudność, wydaje się, że karmienie sztuczne jest łatwiejsze, wygodniejsze.
Często jednak okazuje się, że karmienie preparatem nie stało się rozwiązaniem problemów. Dziecko nadal się budzi w nocy, płacze, itd. Mogą dojść problemy z ulewaniem, wydalaniem stolca. Brak kupy lub dziwnie wyglądająca kupa to powszedni temat mam karmiących sztucznie. Mogą też pojawić się lub zaognić problemy ze skórą – zaczerwienienia, wysypka na ciele lub odparzenia pupy.
Kolejne problemy budzą w matkach niepokój, zwiększają poczucie lęku i zaburzają poczucie kompetencji matczynych.
Dlatego zanim podejmiesz decyzję o odstawieniu dziecka od piersi, zastanów się jaki jest problem, co może być jego przyczyną i poszukaj możliwych rozwiązań. Dopiero wtedy wybierz najlepsze rozwiązanie dla rodziny.
Rozwiązanie problemów
W przypadku problemów natury medycznej wskazana jest konsultacja u specjalisty. I tak, na przykład problemy skórne pozostają w kompetencjach dermatologa, a nie innej matki z forum. Pamiętaj, że wysypka wysypce nie jest równa i objawy podobne do objawów u innego dziecka nie muszą wskazywać na taką samą chorobę u twojego dziecka.
Dlatego tak istotne znaczenie ma prawidłowa diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby uniknąć problemów z karmieniem.
Obrazek wyróżniający: zdjęcie z canva.com.
🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.
📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.
