Odstawienie dziecka od piersi – zrób to dobrze!
Czy jest jakiś odpowiedni moment na odstawienie dziecka od piersi?
Specjaliści uważają, że nie ma najlepszego wieku na odstawienie dziecka od piersi. Idealnym rozwiązaniem byłoby oczekiwanie na samoodstawienie się dziecka, jednak takie sytuacje mają miejsce bardzo rzadko.
Odstawienie malucha i rezygnacja z żywienia mlekiem w dużej mierze jest zależne od dostępności żywności regionalnej, sezonowej oraz zainteresowania dziecka takim sposobem żywienia. Im dłuższy jest okres karmienia piersią, tym łatwiej i zdrowiej jest dziecku przejść na wyżywienie osoby dorosłej poprzez wprowadzenie żywności uzupełniającej.
Jeśli musisz lub chcesz odstawić niemowlę
Jeżeli zdecydujesz się odstawić dziecko w okresie niemowlęcym, wówczas będziesz musiała podać preparat do żywienia niemowląt tzw. formułę. Mleko jest bowiem podstawowym pożywieniem niemowląt, a mleko krowie zgodnie z zaleceniami ekspertów można podać dopiero po ukończeniu pierwszego roku życia.
Zatem odstawienie, to nie tylko pomoc dziecku w przejściu z mleka mamy na jego substytut. Odstawienie, to również zadbanie o własny komfort. Jeśli dziecko zostanie odstawione nagle, to piersi nadal będą produkowały dotychczasową ilość mleka. Przepełnianie się piersi może prowadzić do zastoju mleka, a w efekcie do zapalenia piersi. Ponadto wpływa to negatywnie na stan skóry w okolicach piersi.
Idealnie jest, gdy odstawienie można rozłożyć w czasie i przeprowadzić je w sposób zbliżony do naturalnego. Tym bardziej, że nie wiadomo, ile dziecko pobiera zwykle mleka za każdym razem, gdy jest karmione piersią. Przestaje ją ssać, kiedy poczuje sytość. Przejście na karmienie butelką, to dla matki również wyzwanie pod kątem podania ilości mleka zgodnej z potrzebami dziecka. Dość często przekarmiają dzieci, ponieważ wydaje im się, że dziecko za mało wypiło mleka.
Zanim przystąpisz do wygaszania laktacji
- Znajdź odpowiedź na pytanie dlaczego chcesz to zrobić, jakie problemy rozwiążesz, czego oczekujesz.
- Zastanów się jaki jest rytm karmienia.
- Pomyśl, czy konieczne jest zakończenie laktacji. Może wystarczy ograniczyć karmienie zmniejszając liczbę karmień / sesji.
- Po okresie niemowlęcym możesz stawiać dziecku granice, określać czas i miejsce karmienia.
- Zmniejszaj produkcję mleka stopniowo.
- Stopniowo zamieniaj karmienie piersią/odciągniętym mlekiem na karmienie preparatem do żywienia niemowląt (w I półroczu życia) lub stałe pokarmy (w II półroczu). Jeśli odbarczasz piersi, możesz podać odciągnięte mleko butelką/kubkiem.
- Obserwuj piersi, daj im czas na przyzwyczajenie się do zmian. Reaguj na odmienny stan piersi!
- Dzieci płaczą z różnych powodów. Nie podawaj piersi jako ukojenie, znajdź inny sposób.
- Jeśli dziecko reaguje złością na próbę odstawienia od piersi, to karmienie nadal może być jego potrzebą.
- Jeśli dziecko nadal domaga się piersi, bo się nudzi – spędzaj z nim czas w atrakcyjny sposób, by nuda nie stała się powodem ssania piersi.
Czas
Niektóre dzieci odstawiają się od piersi w ciągu 1-2 miesięcy. Inne, szczególnie te, dla których karmienie piersią jest bardzo ważne – mogą potrzebować więcej czasu.
Odżywianie niemowląt po odstawieniu
Odstawienie w okresie 0-6 miesięcy
Podstawą żywienia niemowląt w pierwszym półroczu życia jest mleko matki lub jego substytut. Jeśli zdecydujesz się odstawić dziecko od piersi / mleka mamy w tym czasie – musisz podać preparat do żywienia niemowląt. Wybierz produkt z dobrym składem. Na temat karmienia sztucznego przeczytasz tu.
Odstawienie w okresie 7-12 miesięcy
Około 6 miesiąca życia u niemowląt rozpoczyna się proces rozszerzania diety. Mleko nadal stanowi podstawę żywienia do ukończenia 1. roku życia.
Zdarzają się dzieci, które chętnie jedzą pokarmy stałe i bardzo szybko zaczynają uczestniczyć w domowych posiłkach. Jeżeli niemowlę ma pełnowartościową, urozmaiconą dietę, w tym spożywa przetwory mleczne – czasami matki rezygnują z podawania preparatu do żywienia. Takie sytuacje są jednak wyjątkami i powinny być uzgodnione z pediatrą.
Zazwyczaj jednak mleko matki jest zamieniane na jego substytut, ponieważ pokarmy stałe są dopiero poznawane, próbowane i niemowlę nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb energetycznych z żywności domowej. Może to być łatwiejsze bliżej 1 roku życia. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi nie należy podawać niemowlęciu mleka krowiego i soków. Natomiast wodę wprowadza się na zasadach ogólnych kształtując nawyk gaszenia pragnienia po prostu wodą.
Jeżeli możliwe jest pozostawienie 1-2 karmień w ciągu doby, albo utrzymanie laktacji to warto karmić mieszane podając choć jedną porcję mleka mamy. Karmienie mieszane ułatwi też powrót do karmienia piersią / mlekiem mamy, jeżeli będzie taka możliwość i chęć. Jeśli matka podjęła decyzję o karmieniu sztucznym, a później ją zmieni, w każdej chwili może podjąć próbę stymulacji laktacji. Efekty będą zależały od indywidualnej sytuacji.
Odstawienie po 1 roku życia
Rocznemu dziecku, lub nieco starszemu może być łatwiej ograniczyć karmienie. Dziecko “zajęte” w ciągu dnia czasami zapomina o mleku, szczególnie jeśli je już sporo „dorosłych” potraw. Niektóre dzieci potrafią już spędzić noc bez mamy. Stopniowe ograniczanie piersi, o ile dziecko jest na to gotowe, ułatwi odstawienie.
Można spotkać się z opinią, że po pierwszym roku życia dzieci powinny pić mleko modyfikowane. Jednak twierdzenie to nie jest prawdziwe. Dzieci po 1 roku życia mają już rozszerzoną dietę i jej podstawę stanowić powinna żywność domowa. Rocznemu dziecku można podać 0,5 litra pełnotłustego mleka krowiego w ciągu doby (według zaleceń PTGHiŻD). Nie ma potrzeby, ani medycznych przesłanek do kupowania mleka typu junior. Maluchy powinny czerpać składniki odżywcze z posiłków domowych. Zbyt duża ilość wypitego mleka spowoduje u dziecka mniejszy apetyt na inne pokarmy.
W przypadku dzieci karmionych sztucznie, odstawienie od preparatów także powinno następować stopniowo. Nie można rezygnować z karmienia formułą nagle, jeśli dziecko spożywa mało posiłków stałych.
Zdarza się, że po okresie niemowlęcym niektóre dzieci odstawiają się same. Szczególnie te, które posiadły już umiejętność chodzenia. Eksploracja świata może spowodować zapominanie o piersi/butelce.
Odstawienie dziecka po 2 roku życia
Po drugim roku życia dzieci są już dość aktywne oraz samodzielne. Wspólnie z rodziną spożywają posiłki, różne przekąski w ciągu dnia. Dieta rodzinna zwykle zaspokaja potrzeby odżywcze dziecka. Mleko mamy nie stanowi już podstawy żywienia, gdyż po pierwszym roku życia dostarcza tylko około 30% kalorii. Mleko można zastąpić mlekiem krowim lub innego ssaka, napojami roślinnymi. W tym czasie może też wystąpić naturalne odstawienie od piersi / mleka mamy. Trudności wystąpią, jeśli dziecko nadal spożywa znaczącą ilość mleka i dodatkowo potrzebuje dużo bliskiego, fizycznego kontaktu z mamą.
Odstawienie trzylatka
Przedszkolak spędza zwykle dużo czasu poza domem. Je posiłki wspólnie z innymi dziećmi w przedszkolu lub z rodziną w domu. Niektóre maluchy uczęszczają na różne zajęcia, mają wypełniony dzień. Ponadto łatwiej jest z dzieckiem rozmawiać, ustalać zasady. W takiej sytuacji odstawienie od piersi prawdopodobnie będzie łatwiejsze niż w przypadku młodszego dziecka. Tym bardziej, że między 3 a 4 rokiem życia to również przeciętny czas odstawiania się dzieci od piersi.
Odstawienie po czwartym roku życia
Po czwartym roku życia mleko nie jest dla dzieci pożywieniem, a głównie wsparciem immunologicznym, bliskościowym, emocjonalnym, itd. – słowem spełnia wiele korzystnych funkcji pozażywieniowych.
Długie karmienie piersią w naturalny sposób zaspokaja potrzebę bliskości i intymności. Zaspokojenie tych potrzeb we wczesnym okresie dzieciństwa powoduje, że dziecko wyrośnie na wrażliwą, pewną siebie i niezależną osobę dorosłą. Dlatego warto czekać, aż decyzję o zakończeniu karmienia podejmie dziecko.
Nawet jeśli nastąpiłoby to po ukończeniu 7. roku życia.
Obrazek wyróżniający: zdjęcie z pixabay.com
🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.
📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.
