Lecytyna w laktacji

Co to jest lecytyna?

Lecytyna jest fosfolipidem o płynnej lub półpłynnej konsystencji. Jej części składowe (estry fosfatydylowe) są budulcem błon i innych organelli. Głównymi źródłami lecytyny są oleje roślinne (sojowy, słonecznikowy, rzepakowy), jaja kurze i wątroby zwierzęce. W organizmie ludzkim lecytyna występuje w osoczu, a także w mleku kobiecym.

Wykorzystanie lecytyny

Lecytyna ma szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym jako zmiękczacz i stabilizator. Dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych skutecznie obniża poziom cholesterolu i zapobiega odkładaniu się triglicerydów w ścianach naczyń krwionośnych. Lecytynę suplementuje się w procesach zwyrodnieniowych ośrodkowego układu nerwowego, w stanach silnego zmęczenia i obciążenia fizycznego lub psychicznego, problemach z koncentracją, zaburzeniach pamięci.

Ma zastosowanie także podczas rekonwalescencji i w żywieniu pozajelitowym. Z prowadzonych badań wynika, że dodanie lecytyny do mleka kobiecego podawanego za pomocą pompy dojelitowej znacząco zmniejsza utratę tłuszczu. Lecytyna zmniejsza lepkość pokarmu, dzięki czemu mniej tłuszczu osiada na ścianach pompy. Taki zabieg pomaga dostarczać niemowlętom żywionym dojelitowo więcej kalorii, co jest bardzo istotne dla prawidłowego rozwoju.

Lecytyna w laktacji

Lecytyna jest często stosowana w zastojach pokarmu i niedrożności kanalików mlecznych, choć brak jednoznacznych dowodów naukowych na jej skuteczność w powyższych sytuacjach. Przypuszcza się jednak, że ułatwia wypływ mleka obniżając jego lepkość poprzez zwiększenie zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. [2]

Według e-lactancii lecytyna jest bezpieczna w trakcie karmienia piersią, gdyż nie stwierdzono toksyczności przy zwykłych dawkach. Profesor Jack Newman zaleca stosowanie dawki 1.200mg 4x dziennie w przypadku niedrożności kanalika mlecznego. [2] Również w prezentacji dotyczącej radzenia sobie z bólem brodawek i piersi, opracowanej przez międzynarodowych doradców laktacyjnych, jest zalecana dawka 1.200mg. [3]

Według niektórych źródeł lecytyna może być stosowana nie tylko doraźnie w celu odetkania przewodów mlecznych, ale również profilaktycznie w ramach zapobiegania zastojom i blokadzie kanalików. IBCLC, Kelly Bonata  zaleca przyjmowanie 3-4 kapsułek 1200mg dziennie w trakcie zastoju. Następnie, po tygodniu radzi redukcję dawki o jedną kapsułkę, a po kolejnych dwóch tygodniach rezygnację z kolejnej kapsułki. W przypadku, gdy odstawienie lecytyny prowadzi do nawrotów niedrożności kanalików, zaleca przyjmowanie profilaktycznie 1-2 kapsułek dziennie. [5]

Wykorzystanie lecytyny – doświadczenia mam KPI

Doświadczenia mam KPI zdają się potwierdzać skuteczność lecytyny w walce z zastojami. W niektórych przypadkach nawet pojedyncze dawki ułatwiają wypływ mleka i pomagają odetkać kanaliki. Niestety czasem skutkiem ubocznym przyjmowania lecytyny jest spadek ilości odciąganego mleka. Dlatego doświadczone mamy KPI deklarują, że przyjmowanie lecytyny warto rozważyć dopiero wtedy, gdy inne metody walki z zastojami zawiodą

Z racji tego, iż lecytyna ułatwia wypływ mleka, mamy KPI z długim stażem często sięgają po nią, aby skrócić sesje z laktatorem, które samoistnie wydłużają się wraz z biegiem czasu. Niestety nie jest to rozwiązanie pozbawione minusów. Większość mam deklaruje, że organizm uzależnia się od lecytyny i z czasem potrzeba coraz większych dawek do osiągania wymiernych efektów. Odstawienie lecytyny prowadzi do wydłużenia sesji, utrudnienia, a czasem wręcz zablokowania wypływu.

Dla kogo w takim razie jest lecytyna? Może być przyjmowana doraźnie w celu odetkania kanalika i zapobiegnięciu rozwojowi stanu zapalnego, gdy inne metody zawodzą. Przy nawracających zastojach można rozważyć stosowanie profilaktycznie niskich dawek. Jednak warto to zrobić w porozumieniu z doradcą laktacyjnym po wcześniejszym wykluczeniu i wyeliminowaniu ewentualnych przyczyn takiego stanu. Przyjmowanie lecytyny w celu skrócenia sesji wydaje się być działaniem ryzykownym. Takie postępowanie może oznaczać początek końca laktacji, zatem rozważając długotrwałą suplementację warto znać i rozważyć wszystkie za i przeciw.

Kasia – dawniej KPI, dziś KP

Źródła:

1. “Lecithin decreases human milk fat loss during enteral pumping”, PubMed, www.ncbi.nlm.nih.gov
2. “Blocked ducts mastitis”, The Newman Breastfeeding Clinic International Breastfeeding Centre, www.ibconline.ca
3. “Individual Protocols for Pain Management of the Nipple and BreastEdith Kernerman, IBCLC Eileen Park, MSc, IBCLC, ND”, www.ibconline.ca
4. “Lecytyna (opis profesjonalny)”, www.mp.pl, www.mp.pl
5. “Lecithin treatment for recurrent plugged ducts”, Kelly Bonyata, IBCLC, www.kellymom.com
6. “Lecithin”, www.e-lactancia.org
7. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji “Mlekiem Mamy”.