Skrzyp polny w laktacji
Skrzyp polny (Equisetum arvense, ang. common horsetail) to pospolity chwast o zielonych, sztywnych pędach płonnych, dochodzących do wysokości ok. 50 cm. Pędy są puste w środku, a przy zgniataniu skrzypią. W fazie dojrzałej wygląda jak małe choinki. Występuje w północnej strefie umiarkowanej, w Polsce na terenie całego kraju. Rośnie na podmokłych przydrożach, rowach, polach, wilgotnych brzegach wód, na terenach, gdzie są siedliska chwastów. Termin zbioru to koniec czerwca i lipiec. Roślina zawiera sole mineralne w dużych ilościach (krzemionka, potas), flawonoidy (izokwercytrynę, ekwizetrynę), saponiny, steroidy, kwasy organiczne, garbniki. Surowcem są zielone pędy rośliny.
Działanie lecznicze
Skrzyp polny ma działanie moczopędne, poprawia przemianę materii, hamuje krwawienie, ułatwia gojenie się ran po oparzeniach, opóźnia procesy starzenia się. Stosowany jest w medycynie przy schorzeniach nerek i pęcherza moczowego (np. przy kamicy). Pomocniczo przy leczeniu miażdżycy naczyń, gruźlicy i w przewlekłych zapaleniach oskrzeli. U osób w podeszłym wieku ma zastosowanie jako uzupełnienie mikroelementów i soli mineralnych. Dzięki zawartości związków krzemu skrzyp poprawia mineralizację kości, więc medycyna ludowa uznaje, że ma korzystny wpływ na ich stan u osób starszych i kobiet karmiących. Skrzyp poprawia stan włosów, paznokci oraz polecano go do płukania ust i gardła w stanach zapalnych. Używany w nadmiarze może wywołać wymioty, chorobę lokomocyjną, spowodować zapalenie żołądka lub osłabienie. W czasie długotrwałego stosowania zaleca się uzupełnianie diety witamina B1.
Działanie laktacyjne
Do tej pory nie znaleziono publikacji na temat przenikania skrzypu do mleka kobiecego. Nie zostały zbadane skutki uboczne, ani toksyczność, dlatego też zaleca się unikanie lub stosowanie w krótkim czasie. Zastosowanie miejscowe bez ograniczeń, z pominięciem okolic piersi.
Stosowanie
Odwar: Zalać 2 łyżki ziół 2 szklankami zimnej wody, gotować 15-30 minut, odcedzić. Pić 2-3 razy dziennie po szklance odwaru. Do ww. porcji ziół można dodać 1 łyżkę liści poziomek, przyrządzać i stosować jak wyżej.
Napar: 1 łyżkę suszonego ziela zalać szklanką wrzątku i odstawić na 15-20 minut. Przecedzić i pić w 2-3 porcjach w ciągu dnia.
Sok: Ze świeżego ziela można sporządzić sok rozdrabniając i wyciskając świeże pędy ziela w sokowirówce. Pić po 1 łyżeczce 2 razy dziennie.
Odwar do kąpieli: 100g suszonego ziela zalać 3 litrami wody, gotować przez 20-30 minut. Przecedzić, wlać do wanny wypełnionej wodą. Stosować w nerwobólach, bólach reumatycznych i korzonkowych.
Ryzyko laktacyjne
Prawdopodobne jest wysokie ryzyko laktacyjne. Zalecane jest zastosowanie bezpiecznej alternatywy.
Uwagi
Skrzyp można łączyć z ziołami o podobnym działaniu, np.: liście brzozy, pokrzywa, czarny bez, kora wierzby.
Skrzyp polny może być mylony z trującym skrzypem błotnym (Equisetum palustre). Skrzyp błotny zawiera tiaminazę – enzym niszczący witaminę B1, powodując jej niedobory.
Opisano jeden przypadek związany z pojawieniem się autyzmu po długotrwałym stosowaniu w ciąży.
Źródła:
- “Rośliny lecznicze. Encyklopedia kieszonkowa”, Dieter Podlech.
- “Common horsetail – breastfeeding risk”, www.e-lactancia.org
- “Zioła i ich stosowanie”, Barbara Kuźnicka, Maria Dziak.
- “Apteczka ziołowa”, Leszek Marek Krześniak.
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji “Mlekiem Mamy”.
