Rozmrażanie mleka kobiecego

W tym artykule pisałyśmy o zamrażaniu mleka i okresach jego przydatności do spożycia w zależności od miejsca przechowywania. Teraz przekażemy Wam informacje na temat zasad rozmrażania mleka.

 Za mleko rozmrożone uznaje się mleko po rozmrożeniu ostatniego kryształka lodu

Zgodnie z rekomendacjami Fundacji Bank Mleka Kobiecego rozmrażanie mleka powinno trwać możliwie krótko. Taki sposób rozmrażania pozwala na uniknięcie strat  wartości odżywczych składników mleka, głównie tłuszczów, które przy wydłużonym procesie mogą ulegać rozkładowi do kwasów tłuszczowych. Ponadto wydłużenie procesu rozmrażania sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów.

Gdzie rozmrażać mleko:

1. W kąpieli wodnej (w pojemniku lub pod strumieniem wody) o temperaturze ok. 36-37°C – Mleko należy rozmrażać w pojemniku do tego przeznaczonym, każdorazowo napełnionym czystą, ciepłą wodą. Należy unikać kontaktu wody z pokrywką pojemnika na mleko (wystarczy zanurzyć w wodzie butelkę do ¾ jej wysokości). Pojemnika z mlekiem nie należy wstawiać bezpośrednio do zlewu z ciepłą wodą, ponieważ istnieje wówczas zwiększone ryzyko skażenia drobnoustrojami.
2. W podgrzewaczu z zastosowaniem ciepłego powietrza.
3. W lodówce (temp. +4°C) – Według niektórych źródeł pokarm kobiecy można rozmrażać powoli w lodówce (podobnie jak inne produkty spożywcze). Jednak wydłużenie procesu rozmrażania mleka sprzyja namnażaniu się drobnoustrojów. Dlatego też proces rozmrażania z pominięciem kilku, czy kilkunastu godzin w lodówce o temp. +4°C uznawany jest za zdecydowanie lepszy.

Mleko może być rozmrażane na dwa sposoby:

• po wyjęciu pojemnika z zamrażalnika można czekać, aż rozmrożą się ostatnie kryształki mleka i dopiero podgrzać w podgrzewaczu lub w ciepłej kąpieli wodnej bezpośrednio przed podaniem dziecku,
• można włożyć do podgrzewacza lub do ciepłej wody pojemnik z mlekiem wyjętym prosto z zamrażalnika.

Postępowanie z mlekiem rozmrożonym

1. Nie należy ponownie zamrażać pokarmu rozmrożonego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dana porcja mleka uległa rozmrożeniu w mniej niż połowie objętości (np. z powodu awarii zamrażalnika, czy w trakcie transportu do szpitala, pracy). Takie mleko można traktować jak nierozmrożone i ponownie je zamrozić.
2. Staramy się nie trzymać w temperaturze pokojowej rozmrożonego mleka, o którym wiemy, że nie zostanie zużyte w ciągu 4 godzin, a mamy możliwość schłodzenia go w lodówce.
3. Jeśli mleko jest rozmrożone i nieogrzane to należy przechowywać je w temp. +4°C i zużyć w ciągu 24 godzin (od całkowitego rozmrożenia).
4. Nie podgrzewamy mleka niepotrzebnie, jedynie taką objętość, jakiej potrzebujemy na dane karmienie.
5. W przypadku podgrzania mleka rozmrożonego do temp. 25-37°C należy zużyć je jak najszybciej, maksymalnie w ciągu 4 godzin. Jeżeli pokarm nie zostanie zużyty w określonym czasie, to trzeba go wylać. Mleko rozmrożone ma już nieco mniejsze wartości immunologiczne, więc możliwość mnożenia się w nim drobnoustrojów wzrasta. Oznacza to większe ryzyko różnego rodzaju infekcji, począwszy od biegunki, aż do uogólnionych zakażeń, bo drobnoustroje mają to do siebie, że potrafią z przewodu pokarmowego przedostać się do innych narządów, w tym do krwi. Ponadto następuje zmniejszenie wartości mleka. Ma to duże znaczenie w przypadku chorych dzieci, szczególnie w warunkach szpitalnych, gdzie te rygory muszą być nieco ostrzejsze. Rekomendacje opracowane przez Fundację Bank Mleka Kobiecego dotyczą mleka przeznaczonego dla dziecka w szpitalu. Czyli zwykle wcześniaka, albo chorego noworodka – z obniżoną odpornością. Ponadto warunki szpitalne sprzyjają kolonizacji bakteriami, również o wysokiej oporności, stąd tak rygorystyczne zalecenia. W domu, dla zdrowego dziecka te zasady mogą być nieco złagodzone. Chodzi głównie o to, żeby nie trzymać mleka niepotrzebnie w temperaturze pokojowej, dłużej niż 4-6 godzin. Nie należy również podawać po kilku godzinach resztki mleka pozostałej z poprzedniego karmienia w tej butelce. Może być zmieszane ze śliną dziecka i drobnoustrojami, które dostały się do tego mleka w trakcie poprzedniego karmienia. Ponadto każdy proces podgrzewania i ochładzania mleka zmniejsza jego wartości odżywcze i immunologiczne, więc jeśli nie ma takiej konieczności, to nie  należy narażać mleka na te straty. Dziecko można z powodzeniem karmić mlekiem o temperaturze pokojowej,  nie trzeba ogrzewać go do temperatury 35-37°C.
6. Mleko kobiece z dodatkiem wzmacniacza pokarmu trzeba zużyć bezpośrednio po przygotowaniu, zgodnie z zaleceniami producenta wzmacniacza znajdującymi się na opakowaniu. Zazwyczaj nie później niż w ciągu 2-4 godzin od momentu dodania go do odciągniętego mleka.

I uwaga na koniec:

Nie wolno rozmrażać mleka w kuchence mikrofalowej ani bezpośrednio
na palniku / płycie kuchenki!

Konsultacja:

lek. spec. neonatolog Urszula Bernatowicz – Łojko (IBCLC) z Banku Mleka Kobiecego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Toruniu.

Źródła:

1. „Zasady postępowania z mlekiem matki dla jej biologicznego dziecka przebywającego w szpitalu oraz ze sprzętem laktacyjnym – rekomendacje„, Fundacja Bank Mleka Kobiecego.
2. Ulotka pt. „Mleko matki w domu i szpitalu”, Fundacja Bank Mleka Kobiecego.
3. „Karmienie piersią w teorii i praktyce” pod red. Magdaleny Nehring – Gugulskiej, Moniki Żukowskiej – Rubik, Agnieszki Pietkiewicz.
4. „Program wczesnej stymulacji laktacji dla ośrodków neonatologicznych i położniczych III stopnia referencyjności”, publikacja Standardy Medyczne, Pediatria, 2014, t.11.
5. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji “Mlekiem Mamy”.