Pierwsze 365 dni, a nawet wcześniej

Pierwsze 365 dni – to kluczowy czas dla zdrowia Twojego dziecka! Czy wiesz, że dla zdrowia Twojego dziecka ważne są pierwsze 365 dni, a nawet te wcześniej – przed jego narodzinami?

Dlaczego? O tym przeczytasz w niniejszym artykule.

Po pierwsze: prawidłowe nawyki żywieniowe w ciąży

Otyłość dziecięca jest skutkiem otyłości kobiet w ciąży

To co kobieta je w ciąży, a nawet przed ciążą ma wpływ na zdrowie jej dziecka. Badania pokazują, że 10-20% przypadków otyłości dziecięcej jest skutkiem:

• otyłości kobiet w ciąży,
• niewłaściwego żywienia,
• niezaopiekowanej otyłości kobiet w ciąży. 

Metabolizm płodu

Epidemiolog, położnik ginekolog dr David Barker jako pierwszy odkrył zjawisko metabolizmu płodu. Według niego dziecko nabiera pewnych tendencji do chorób (określanych obecnie jako cywilizacyjne) już właśnie w życiu płodowym. Zauważył on, że dziecko w życiu płodowym, rozwijając się w łonie matki, jest w jakiś sposób programowane na przyszłość. Dzieje się tak, ponieważ jego organy dostają sygnał zarówno przy niedostatku, jak i zbyt dużej ilości pokarmu, jaki zjada mama i dostarcza mu przez łożysko.

Jeżeli programowanie nie zachodzi w prawidłowy sposób, to może być obciążony różnymi chorobami, czy dysfunkcjami w życiu dorosłym. Barker zauważył, że niska masa urodzeniowa może predysponować do nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, otyłości, czy tzw. obturacyjnej choroby płuc, zaburzeń płodności oraz innych chorób w życiu dorosłym. Jeżeli mama z jakiegoś powodu dostarcza zbyt małą dobową porcję pożywienia, to organizm dziecka musi zdecydować, co jest dla niego priorytetem. A organem uprzywilejowanym zawsze jest mózg i to on będzie dostawał największą ilość substancji odżywczych. Niestety na inne narządy substancji energetycznych może brakować i będą one działały w trybie awaryjnym. Dlatego w niektórych przypadkach możemy spodziewać się nadciśnienia, czy cukrzycy.

Białko a rozwój trzustki

Badania wskazują, że niska kaloryczność, czy niska zawartość białka w diecie matki ograniczają rozwój trzustki w wieku płodowym. Konsekwencją tego może być rozwinięcie się w życiu dorosłym powszechnie obecnej insulinooporności, która jest stanem alarmującym, idącym w kierunku cukrzycy. Trzustka dziecka jest predysponowana do zaburzeń tolerancji glukozy, czy skłonności do podwyższonego stężenia cukru we krwi. A to wszystko dlatego, że jest ona programowana na niedostatki. Jeżeli dziecko w późniejszym wieku otrzyma już odpowiednią ilość pokarmu, to jego trzustka (w obawie przed ponownymi brakami) będzie starała się jak najwięcej zmagazynować cukru i innych składników. A to prowadzi do odkładania zbyt dużej ilości tkanki tłuszczowej. A w konsekwencji do rozwoju otyłości, która jest skorelowana z cukrzycą typu II. Zatem istnieje większe ryzyko otyłości w życiu dorosłym u dzieci z niską masą urodzeniową, niż u dzieci z prawidłową masą urodzeniową. 

Ciąża to nie czas na odchudzanie

Nie oznacza to jednak, że kobieta mająca nadwagę w ciąży lub otyłość powinna zacząć się odchudzać. Dietetycy zalecają, by waga kobiet w ciąży z otyłością “stała w miejscu” lub wzrosła maksymalnie do 6 kilogramów. Nie zakładają raczej, że masa ciała będzie spadać, bo to grozi niedożywieniem dziecka. Natomiast przy nadwadze kobiety w ciąży masa ciała może wzrosnąć do 12 kilogramów. Czas na “gubienie” zbędnych kilogramów przychodzi po ciąży 

Preferencje żywieniowe dziecka

Bez względu na wagę kobiety w ciąży, ważne jest jej zdrowe odżywianie się. Bowiem wpływa on na preferencje żywieniowe dziecka, które tworzą się już w życiu płodowym. Wody płodowe mają słodki smak, ale dodatkowo pachną i smakują tym, co je matka.

Po drugie: karmienie piersią

Według badań wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka może zmniejszyć ryzyko późniejszej otyłości nawet do 30%, a to całkiem sporo! 

Inne badania wykazały, że czynniki matczyne będą determinowały zmianę profilu kwasów tłuszczowych. Są one elementami obecnymi w naszym organizmie, które możemy zidentyfikować w mleku kobiecym. Mają one działanie wielorakie i wielopłaszczyznowe, chociażby w regulacji rozwoju mózgowia, układu obwodowego, nerwowego poprzez udział w układzie odpornościowym, w stymulacji układu immunologicznego, prawidłowym metabolizmie. 

Jak się okazało zmiany w profilu kwasu tłuszczowego wynikające z obecności otyłości u matki wpłynęły na redukcję okresu karmienia piersią oraz na skład mleka (m.in. skład lipidów, składniki immunologiczne). Nie wiadomo jeszcze, jaki ma to wpływ na rozwijający się organizm dziecka.

Według dr Eleny Sinkiewicz – Darol trzeba przyjrzeć się wzrostowi odsetka kobiet w okresie reprodukcyjnym, które borykają się nie tylko z nadwagą, ale i otyłością. Sinkiewicz – Darol wskazuje, że badań dotyczących wpływu karmienia piersią i składników zawartych w mleku kobiecym powinno być więcej. Dopiero wówczas będzie można edukować i uświadamiać społeczeństwo jak ważny jest prawidłowy metabolizm przez całe nasze życie. Uświadamiać nie tylko kobiety w okresie laktacji, ale wszystkich już na wcześniejszych etapach życia.

Po trzecie: profilaktyka otyłości na każdym etapie rozwoju

Największą rolę w profilaktyce otyłości odgrywają: okres płodowy, pierwsze 3 lata życia oraz właściwe odżywienie kobiet. “Walka” z otyłością dopiero w ciąży może być zbyt skomplikowana i mieć negatywny wpływ na zdrowie dziecka. Dlatego kobiety, które borykają się z nadwagą lub z otyłością przed ciążą, po ciąży powinny być pod opieką specjalistów.

Wydaje się, że hasło DNBC (Duńska Krajowa Kohorta Urodzeniowa): „Dziewięć miesięcy, które trwa całe życie” w świetle aktualnej wiedzy określa za krótki okres dbania o zdrowie. Najlepiej by było, aby kobiety dbały o prawidłowe nawyki żywieniowe przez całe życie. Natomiast po pomoc, by zwracały się jeszcze przed planowaniem ciąży. Ma to ogromne znaczenie zarówno dla zdrowia ich samych, jak i przyszłych pokoleń w kontekście szeroko pojętego zdrowia publicznego.

Źródła:

1. Webinar pt. „Wczesne żywienie dzieci jako element programowania żywieniowego”, ekspertka: Katarzyna Paszkowska – dietetyczka kliniczna, psychodietetyczka, dietetyczka dziecięca. [WEBINAR #1]
2. Webinar pt. „Mleko kobiece a otyłość. Oddajmy głos nauce!”, ekspertka: dr Elena Sinkiewicz – Darol, naukowczyni, biotechnolożka, Bank Mleka Kobiecego w Toruniu. [WEBINAR #2]
3. “Fetal Origins of Adult Disease”, Kara Calkins, MD and Sherin U. Devaskar, MD, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
4. Obrazek wyróżniający: Fundacja Mlekiem Mamy.

---

Odwiedź stronę Fundacji Mlekiem Mamy by dowiedzieć się więcej o projekcie Zdrowie z Mlekiem Mamy w roku 2024.

Natomiast na portalu Mlekiem Mamy oraz Zmodyfikowane dowiesz się, jak działać profilaktycznie w codziennym życiu rodziny.

Podsumowanie kampanii #zdrowiezmlekiemmamy 2024 pt. Najważniejsze – wczesne żywienie znajdziesz tu.

🍏 Kampania „Najważniejsze – wczesne żywienie” finansowana jest ze środków m.st. Warszawy w ramach zadania publicznego w zakresie ochrony i promocji zdrowia. 🍏

 Prosimy Cię o wypełnienie ankiety, która zajmie Ci tylko chwilę. Jest to dla nas ważne. WYPEŁNIAM!