Pierwsze półrocze życia – kształtowanie i wzmacnianie odporności
Pierwsze 6 miesięcy życia to czas wielu zmian i ogromnego rozwoju psychofizycznego niemowlęcia oraz kształtowanie się i wzmacnianie jego odporności. Na pewno nie raz zauważyłaś, jak bardzo delikatne i wrażliwe jest Twoje dziecko, jak szybko reaguje na zmieniające je otoczenie. Równie wrażliwy jest jego układ pokarmowy, który potrzebuje dobrego jakościowo pokarmu. Najlepiej mleka mamy, które nie tylko ma idealne właściwości odżywcze, ale także buduje odporność dziecka każdego dnia.
Tylko mleko mamy!
Korzyści z karmienia piersią zostały już dobrze udokumentowane. Są badania naukowe, które wskazują, że karmienie piersią odpowiada za rzadsze występowanie lub łagodniejszy przebieg bakteryjnego zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych, sepsy, zakażeń układu moczowego i martwiczego zapalenia jelit, cukrzycy typu 1, chłoniaka, białaczki, chorób alergicznych, i innych. Zmniejsza również ryzyko otyłości i cukrzycy typu 2.
Towarzystwa naukowe oraz międzynarodowe grupy ekspertów zgodnie zalecają, aby niemowlęta były karmione przez pierwsze 6 miesięcy życia wyłącznie mlekiem matki. Dlatego idealnym celem do którego powinny dążyć mamy jest karmienie dziecka wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy jego życia i kontynuowanie tak długo, jak życzy sobie tego ona i jej dziecko.
Czy samo mleko wystarczy?
Wiele mam zadaje sobie pytanie: czy moje mleko wystarczy by zaspokoić potrzeby żywieniowe dziecka? Niemowlę w I półroczu życia poza mlekiem nie potrzebuje żadnych dodatkowych produktów spożywczych!
Karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy oznacza, że w tym okresie niemowlę jest karmione wyłącznie pokarmem matki. Nie ma potrzeby włączania mu do diety innych płynów, takich jak: woda, soki czy tzw. mieszanka mleczna. Wyjątek stanowią witaminy i leki.
Należy jednak pamiętać, aby karmić dziecko na żądanie, od 8 do 12 razy na dobę, w tym 1-2 karmienia w ciągu nocy. Karmienie przy spełnieniu tych warunków powinno zaspokoić zapotrzebowanie niemowlęcia na niezbędne składniki odżywcze, jednocześnie zapewniając prawidłowy rozwój w I półroczu życia. Zalecenie to odnosi się do całej populacji niemowląt.
Zdrowe niemowlęta w wieku 1-6 miesięcy karmione wyłącznie piersią pobierają około 75 (+/-12,6)g mleka z jednej piersi i 101 (+/-15,6)g z obu piersi. Średnia liczba karmień w pierwszym półroczu życia wynosi 8-12 razy/24h. [4]
Nieodpowiednia ilość składników pokarmowych lub niewłaściwy czas i sposób ich wprowadzania mogą trwale zmienić metabolizm i przebieg procesów fizjologicznych, zwiększając ryzyko chorób takich jak otyłość, choroby alergiczne i choroby układu krążenia. [4]
W wyjątkowych sytuacjach, np. u niemowląt z dużym zapotrzebowaniem na żelazo, korzystne może być wcześniejsze wprowadzanie pokarmów uzupełniających. Nowe pokarmy są wybierane pod kątem zaspokojenia konkretnej potrzeby.
Kształtowanie i wzmacnianie odporności
Pokarm matki jest substancją biologicznie czynną, zawierającą wiele cennych składników, które wspomagają odporność niemowlęcia (mają działanie przeciwinfekcyjne). Niektóre z nich to:
- ponad 80 enzymów wspomagających trawienie,
- żywe komórki krwi – limfocyty B, T, neutrofile, makrofagi,
- cytokiny,
- nukleotydy,
- laktoferyna,
- lizozym,
- komórki macierzyste,
- sekrecyjna immunoglobulina A – zapewnia odporność nieswoistą błon śluzowych, największe stężenie w mleku jest w pierwszych dobach po porodzie oraz w okresie odstawienia od piersi.
Mikrobiota pokarmu kobiecego jest źródłem filotypów bakterii, które kolonizują przewód pokarmowy dziecka, wspomagając trawienie, syntezę witamin i odporność swoistą. Skład mleka każdej matki jest inny, dostosowuje się do indywidualnej sytuacji matki i dziecka.
Jeśli zastanawiasz się, czy warto karmić piersią (lub swoim mlekiem), to może przekona cię siara, którą dziecko dostaje zaraz po narodzinach. Mimo że siary jest niewiele, to zawiera ona bardzo duże ilości białka. Jest ono bardzo istotne dla zdrowia dziecka, bo cząsteczki immunoglobulin, które przedostając się do przewodu pokarmowego, odbudowują cały układ odpornościowy, który mamy w jelicie. Mówi się, że jest on tak naprawdę drugim mózgiem i niesamowitym narządem odpornościowym. To w nim powstają enzymy, pomocne we wchłanianiu pokarmów, w rozwoju mikroflory, lizozym, który działa przeciw złym bakteriom i antyoksydanty zdecydowanie pomagające przede wszystkim w tych pierwszych dniach życia dziecka. [2]
Pamiętaj jednak, że odporność niemowlęcia kształtuje i wzmacnia nie tylko mleko matki. O innych czynnikach mających na nią wpływ przeczytasz tu. [KLIK]
Sposób karmienia a otyłość
Badania wskazują, że wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka może zmniejszyć ryzyko późniejszej otyłości nawet do 30%.
Jednak warto pamiętać, że częściowe lub krótsze karmienie piersią, będzie również miało korzystny wpływ na stan zdrowia dziecka.
Badania potwierdzają, że jakiekolwiek karmienie piersią bez względu na jego długość zmniejsza ryzyko nadwagi czy otyłości w życiu późniejszym. Każdy miesiąc karmienia mlekiem matki zmniejsza ryzyko wystąpienia otyłości o 4%.
Źródła:
- Webinar pt. „Wczesne żywienie dzieci jako element programowania żywieniowego”, ekspertka: Katarzyna Paszkowska – dietetyczka kliniczna, psychodietetyczka, dietetyczka dziecięca. [WEBINAR #1]
- Webinar pt. „Karmienie piersią a metabolizm mamy i dziecka”, ekspert: dr n. med. Maciej Zagierski, specjalista pediatrii, gastroenterologii, gastroenterologii dziecięcej, pracuje w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii, Alergologii i Żywienia Dzieci Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. [WEBINAR #6]
- Webinar pt. „Mleko kobiece a otyłość. Oddajmy głos nauce!”, ekspertka: dr Elena Sinkiewicz – Darol, naukowczyni, biotechnolożka, Bank Mleka Kobiecego w Toruniu. [WEBINAR #2]
- Przegląd Pediatryczny 2021/vol. 50 “Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci”.
- Obrazek wyróżniający: Fundacja Mlekiem Mamy.
Odwiedź stronę Fundacji Mlekiem Mamy by dowiedzieć się więcej o projekcie Zdrowie z Mlekiem Mamy w roku 2024.
Natomiast na portalu Mlekiem Mamy oraz Zmodyfikowane dowiesz się, jak działać profilaktycznie w codziennym życiu rodziny.
Podsumowanie kampanii #zdrowiezmlekiemmamy 2024 pt. Najważniejsze – wczesne żywienie znajdziesz 
tu.
🍏 Kampania „Najważniejsze – wczesne żywienie” finansowana jest ze środków m.st. Warszawy w ramach zadania publicznego w zakresie ochrony i promocji zdrowia. 🍏
Prosimy Cię o wypełnienie ankiety, która zajmie Ci tylko chwilę. Jest to dla nas ważne. WYPEŁNIAM!
