Cukier w diecie dzieci – ukryty wróg zdrowia
Dlaczego cukier to ukryty wróg zdrowia? Otóż jedną z głównych przyczyn otyłości jest nadmierne spożycie węglowodanów, a w szczególności cukrów prostych. Obserwowany wzrost otyłości wśród dzieci wynika właśnie ze wzrostu konsumpcji cukru będącego składnikiem innych produktów spożywczych o blisko 11,8 kg. A to oznacza, że najwięcej cukru zjadamy w produktach wysoko przetworzonych, które coraz częściej pojawiają również i w diecie najmłodszych. (Raport pt. “Cukier, otyłość – konsekwencje”, NFZ).
Czy wiesz, ile cukru zjada Twoje dziecko?
Współczesna dieta polskich dzieci obfituje w cukier. Badania GUS pokazują, że przeciętny przedszkolak (4-6 lat) spożywa nawet 19 łyżeczek cukru dziennie, co znacznie przekracza zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia. WHO rekomenduje spożycie nie więcej niż 5 łyżeczek cukru dziennie dla tej grupy wiekowej. Nadmierne spożycie cukru ma poważne konsekwencje zdrowotne, a wiele źródeł cukru pozostaje niezauważonych przez rodziców.
Skąd tyle cukru w diecie dzieci?
Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy, że cukier kryje się nie tylko w słodyczach, ale także w pozornie zdrowych produktach. Coraz częściej w polskich domach dzieci spożywają proste, szybkie śniadania, takie jak: jogurty owocowe, serki homogenizowane, płatki śniadaniowe, napoje mleczne. Często produkty te zawierają ogromne ilości cukru. Na przykład mały kubeczek jogurtu owocowego może mieć tyle cukru, co kilka kostek czekolady (mały kubeczek jogurtu to 5-6 łyżeczek cukru). Popularne płatki śniadaniowe dla dzieci mogą dostarczać nawet 3-4 łyżeczki cukru w jednej porcji. Nawet produkty oznaczone jako „fit” czy „bez dodatku cukru” często zawierają jego zamienniki, które w nadmiarze również mogą negatywnie wpływać na zdrowie dzieci.
Dodatkowo przy okazji innych posiłków, dzieci spożywają produkty zawierające cukry proste. Na przykład, na drugie śniadanie dzieci otrzymują soki, musy owocowe, batony zbożowe, itp. Szklanka słodzonego napoju to aż 5-6 łyżeczek cukru, a dzieci piją więcej takich napojów niż wody. Według badań aż 40% dzieci w wieku przedszkolnym pije słodzone napoje codziennie. Natomiast około 30% dzieci w wieku 8 lat spożywa napoje gazowane co najmniej raz w tygodniu, a około 67% nastolatków spożywa napoje energetyczne. Picie napojów słodzonych zwiększa nie tylko ryzyko otyłości, ale i próchnicy.
Ponadto obecnie wiele z popularnych przekąsek, czy nawet niektóre pieczywo, zawierają ukryty cukier. Cukier prosty może występować w produktach pod różnymi nazwami: sacharoza, fruktoza, glukoza, laktoza, galaktoza, maltoza, dekstroza. Pojawia się także w formie syropów: fruktozowego, glukozowo – fruktozowego, trzcinowego, klonowego, daktylowego, ryżowego, słodowego, kukurydzianego, sorgowego, z agawy, miodu, karmelu czy melasy. Cukier dodawany jest także w formie zagęszczonego owocowego soku lub koncentratu. Spożywane cukry kumulują się w diecie dziecka, nieświadomie przekraczając dzienną zalecaną dawkę. Substancji słodzących jest wiele, a to sprawia, że kontrolowanie spożycia cukru wymaga większej uważności i czytania etykiet produktów spożywczych.
Kolejnym problemem jest powszechna dostępność słodkich przekąsek. Wiele przedszkoli i szkół oferuje dzieciom słodzone napoje, drożdżówki, czy słodkie potrawy co przyczynia się do utrwalania niezdrowych nawyków żywieniowych już od najmłodszych lat.
Jak ograniczyć cukier w diecie dziecka?
Ograniczenie cukru w diecie dziecka, to nie tylko kwestia mniejszej ilości cukru dodawanego do przygotowywanych potraw i napojów. Stopniowe zmniejszanie ilości cukru spowoduje, że dziecko powoli będzie mogło przyzwyczaić się do mniej słodkiego smaku. Jednakże cukier znajduje się również w półproduktach dodawanych do przyrządzanych posiłków.
Rodzice mogą jednak skutecznie ograniczyć spożycie cukru u swoich dzieci. Dobrym sposobem będą niżej wymienione działania:
- Czytanie etykiet i unikanie produktów z dodatkiem cukru, syropu glukozowo – fruktozowego i sztucznych słodzików.
- Zastępowanie słodzonych napojów wodą lub niesłodzonymi herbatami.
- Przygotowywanie domowych posiłków i przekąsek zamiast sięgania po gotowe produkty.
- Wprowadzanie zdrowych zamienników, takich jak owoce zamiast batonów czy orzechy zamiast chipsów.
- W okresie letnim wykorzystywanie sezonowych owoców oraz słodkich warzyw do przyrządzania deserów i zdrowych słodkich przekąsek.
Ograniczenie cukru kluczem do zdrowia
Cukier w diecie polskich dzieci to poważny problem, który wymaga większej świadomości i edukacji rodziców. Cukier ma negatywny wpływ na zdrowie dziecka, jak i dorosłego człowieka. Choć całkowite wyeliminowanie cukru nie jest konieczne, jego znaczne ograniczenie może przynieść ogromne korzyści zdrowotne i wpłynąć na lepszy rozwój oraz samopoczucie najmłodszych. Kluczem jest świadome podejście do odżywiania się i stopniowe budowanie zdrowych nawyków żywieniowych w rodzinie, które zaprocentują na przyszłość.
Źródła:
- Cukier, otyłość – konsekwencje. Raport NFZ.
- Żywienie w przedszkolu w praktyce, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.
- Otyłość dziecięca, Pediatria, wydanie specjalne 1/2023.
- Kampania planujedlugiezycie.pl
Odwiedź stronę Fundacji Mlekiem Mamy by dowiedzieć się więcej o projekcie Zdrowie z Mlekiem Mamy w roku 2025.
Natomiast na portalu Mlekiem Mamy oraz Zmodyfikowane dowiesz się, jak działać profilaktycznie w codziennym życiu rodziny.
Podsumowanie kampanii #zdrowiezmlekiemmamy 2025 pt. Zdrowy przedszkolak 
tu.
🍏 Kampania „Zdrowy przedszkolak” finansowana jest ze środków m.st. Warszawy w ramach zadania publicznego w zakresie ochrony i promocji zdrowia. 🍏
Prosimy Cię o wypełnienie ankiety, która zajmie Ci tylko chwilę. Jest to dla nas ważne. WYPEŁNIAM!
