Drugie półrocze życia – kształtowanie nawyków żywieniowych
Twoje dziecko ukończyło pełne 6 miesięcy i wkroczyło w drugie półrocze życia? To nadszedł czas na rozszerzanie diety! Pamiętaj, aby robić to mądrze i z głową!
Zalecenia ekspertów
Zgodnie z zaleceniami ekspertów nowe pokarmy do diety niemowlęcia należy wprowadzać od około 7. miesiąca życia. To mniej więcej wtedy układ trawienny i immunologiczny małego organizmu są gotowe na przyjęcie pożywienia innego niż mleko mamy. Niemowlę wykazuje umiejętności rozwojowe potrzebne do spożywania innych pokarmów niż mleko nie wcześniej niż od 17. tygodnia życia (początek 5 mż) i nie później niż w 26. tygodniu życia (początek 7. mż). Przy czym nie wykazano korzyści z wcześniejszego podawania pokarmów uzupełniających niż około 6. miesiąca życia. Zatem za optymalny wiek uzupełniania diety dziecku uznaje się właśnie około 6. miesiąca życia. Wcześniejsze podawanie pokarmów stałych zasadne jest w wyjątkowych sytuacjach, np. u wcześniaków z niską wagą, u niemowląt z grupy ryzyka niedoboru żelaza.
Kontynuacja karmienia piersią (lub formułą) jest ważna, bowiem mleko stanowi podstawę żywienia w całym okresie niemowlęcym. [2]
Według wytycznych polskich ekspertów w celu zaspokojenia pragnienia dziecka po 6. miesiącu życia należy podawać wodę. Należy zadbać o to, aby była to woda źródlana lub naturalna niskosodowa, niskosiarczanowa czy niskozmineralizowana.
Zachęcanie i przyzwyczajanie dziecka do picia wody w pierwszym roku życia jest bardzo istotnym czynnikiem zapobiegania otyłości u dzieci. Więcej o płynach w diecie dzieci przeczytasz tu.
Co podawać?
Biszkopty, soki, słodkie jogurty? Tego Twoje dziecko nie potrzebuje! Pamiętaj, że to rodzic / opiekun decyduje, co i kiedy zaproponuje dziecku do jedzenia, a natomiast dziecko decyduje, co i ile zje.
Dziecko rodzi się z preferencją do smaku słodkiego, ponieważ słodkie są wody płodowe i mleko matki. Dlatego niemowlę może chętniej spożywać na przykład słodkie owoce. Niektórzy specjaliści zalecają, aby podawać jako pierwsze warzywa, aby dziecko przyzwyczaiło się do ich smaku. Jednakże niemowlęta karmione piersią znają różne smaki poprzez mleko matki. Łatwiej jest im zaakceptować inne smaki niż mleko w przeciwieństwie do dzieci karmionych sztucznie, ponieważ formuła zawsze smakuje tak samo.
Zadbaj o to, by pokarmy podawane dziecku nie zawierały zbędnych składników, które mogą zwiększać ryzyko niektórych chorób, w tym otyłości (np. cukier).
Unikaj wysoko przetworzonych produktów i stawiaj na te lokalne i przygotowane we własnej kuchni. Niektóre niemowlęta mogą od razu polubić samodzielne jedzenie nowych potraw przy pomocy rąk. Jest to tzw. metoda BLW (Baby Led Weaning).
Pamiętaj, że wciąż najważniejsze jest mleko (mamy lub formuła).
Jak wprowadzać nowe pokarmy?
Podczas wprowadzania nowych produktów dziecko nie powinno być głodne. Zanim posadzisz malca w krzesełku, podaj mu wcześniej mleko. Głodne dziecko nie ma ochoty na zabawę, a co dopiero na poznawanie nowych smaków.
Pamiętaj, że rozszerzanie diety ma na początku uczyć smaków i techniki jedzenia, a nie napełniać brzuch. Zacznij od podawania małych ilości jedzenia – 3-4 łyżeczek. Podążaj za potrzebami dziecka i obserwuj sygnały, które Tobie wysyła. Kolejność wprowadzanych pokarmów nie ma znaczenia.
Kiedy maluch jest zdrowy mechanizmy głodu i sytości podpowiadają, jakie w danym momencie jego organizm ma zapotrzebowanie. Ten sam system działa u każdego ssaka, także wtedy, gdy mleko staje się niewystarczającym pożywieniem. Częstym błędem rodziców jest zmuszanie niemowląt do jedzenia bądź przekarmianie. Presja rozszerzania diety ciążąca niekiedy na rodzicach nie pozwala odczytywać zachowań dziecka i jego reakcji na jedzenie.
Dziecko w naturalny sposób zaczyna okazywać zainteresowanie daniami, które jedzą jego rodzice. Pokazuje swoje potrzeby, domaga się, podąża za instynktem. Wraz z upływem czasu stopniowo będzie wybierać pokarmy stałe zamiast mleka. Proces ten jest niczym innym jak odstawianiem się dziecka od mleka.
Natomiast rodzice obserwując niemowlę, mogą ocenić, kiedy jest gotowe na przyjęcie stałego pożywienia. Wówczas należy kontynuować karmienie naturalne (lub formułą) przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów stałych.
Przy rozszerzaniu diety niemowląt karmionych sztucznie zwykle jedno karmienie formułą jest zastępowane pokarmem uzupełniającym. Niemowlę karmione w ten sposób pod koniec 1. roku życia powinno spożywać w ciągu dnia 4-5 posiłków oraz 1-2 zdrowe przekąski. Natomiast niemowlę karmione naturalnie nadal pije mleko matki na żądanie, a pokarmy uzupełniające stanowią posiłki dodatkowe.
Pamiętaj, że mleko mamy lub formuła nadal stanowią podstawę żywienia niemowlęcia. Proces odstawienia się od mleka następuje zwykle po 1. roku życia. Natomiast samoodstawienie u dzieci karmionych piersią następuje między 3. a 4. rokiem życia, a czasami jeszcze później.
Trudności w czasie rozszerzania diety
Na początku rozszerzania diety niektóre niemowlęta mogą nie akceptować pokarmów o konsystencji innej niż mleko. Łatwiej im będzie poznawać nowe produkty zaczynając od papek, czy w formie rozdrobnionej, a następnie stopniowo wprowadzać kawałki. Niemowlęta odmawiają spożywania pokarmów, których żucie, czy gryzienie sprawia im trudność. Poznawanie nowych pokarmów jest procesem. U niektórych niemowląt może trwać krócej, u innych dłużej. Trzeba pamiętać o tym, że niemowlę zacznie akceptować inne pokarmy wraz z nabywaniem umiejętności oralnych. Niekiedy dopiero podczas rozszerzania diety zostaje zdiagnozowane np. za krótkie wędzidełko języka, problemy z koordynacją oddychania i połykania, czy zaburzenia napięcia mięśniowego. To są niektóre problemy mogące utrudniać żucie, gryzienie i połykanie pokarmów. Trudności z akceptacją potraw, wybiórczość pokarmową mogą mieć również niemowlęta neuroróżnorodne (np. ze spektrum autyzmu).
Jeżeli przyjmowanie nowych pokarmów sprawia Twojemu dziecku problem, koniecznie porozmawiaj z pediatrą i skonsultuj się ze specjalistą (np. CDL, neurologopeda, fizjoterapeuta).
Więcej informacji na temat prawidłowego rozszerzania diety u zdrowych niemowląt, kształtowania nawyków żywieniowych poznasz z artykułów Mlekiem Mamy. [tu, tu,
Źródła:
- Webinar pt. „Wczesne żywienie dzieci jako element programowania żywieniowego”, ekspertka: Katarzyna Paszkowska – dietetyczka kliniczna, psychodietetyczka, dietetyczka dziecięca. [WEBINAR #1]
- Przegląd Pediatryczny 2021/vol. 50 “Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci”.
- Obrazek wyróżniający: Fundacja Mlekiem Mamy.
Odwiedź stronę Fundacji Mlekiem Mamy by dowiedzieć się więcej o projekcie Zdrowie z Mlekiem Mamy w roku 2024.
Natomiast na portalu Mlekiem Mamy oraz Zmodyfikowane dowiesz się, jak działać profilaktycznie w codziennym życiu rodziny.
Podsumowanie kampanii #zdrowiezmlekiemmamy 2024 pt. Najważniejsze – wczesne żywienie znajdziesz 
tu.
🍏 Kampania „Najważniejsze – wczesne żywienie” finansowana jest ze środków m.st. Warszawy w ramach zadania publicznego w zakresie ochrony i promocji zdrowia. 🍏
Prosimy Cię o wypełnienie ankiety, która zajmie Ci tylko chwilę. Jest to dla nas ważne. WYPEŁNIAM!
