Najczęściej spotykane problemy podczas odstawienia
Odstawienie od piersi jest procesem, więc na każdym etapie mogą pojawić się różne problemy. Zarówno po stronie dziecka, jak i matki – szczególnie, gdy proces ten jest przyspieszany.
Po stronie dziecka
Po stronie dziecka wystąpić mogą różne problemy, zależne m.in. od wieku dziecka i ilości spożywanego mleka.
Najczęściej spotykane trudności to:
- niemowlę odmawia picia mleka mamy z butelki;
- dziecko odmawia picia substytutu mleka – preparatu do żywienia niemowląt tzw. formuły;
- niemowlę odmawia picia mleka (mamy lub preparatu) – w ogóle;
- dziecko odmawia posiłków stałych;
- dziecko ma problem z zaśnięciem bez piersi;
- nocne pobudki;
- domaganie się noszenia na rękach;
- powrót do piersi w czasie choroby.
W przypadku odmowy spożywania mleka mamy lub substytutu z butelki może pomóc karmienie przez innego członka rodziny, podanie mleka np. w kubeczku, a czasami wystarczy zmiana temperatury mleka. Jeśli dziecko odmawia mleka lub pokarmów stałych, nie pozostaje nic innego, jak proponowanie, podejmowanie prób nakarmienia dziecka. Czasami, jeżeli ma dobrze rozszerzoną dietę – zbilansowaną, chętnie je posiłki stałe, to żywność domowa może zaspokoić zapotrzebowanie dziecka na składniki odżywcze.
Jeśli próbujemy zrezygnować z karmień do usypiania trzeba pamiętać, że to nie znaczy, iż dziecko nagle samo zaśnie. Tym bardziej będzie potrzebować bliskości, poczucia bezpieczeństwa. Dobrym rozwiązaniem jest pozostawienie czegoś w zamian – coś co jest też rytuałem ważnym dla dziecka, np. zasypianie z maskotką, przytulanie, czytanie. Noszenie dziecka na rękach może być kłopotliwe i nie zawsze możliwe. Niekiedy wystarczy przytulanie, położenie się obok dziecka. W trudnych sytuacjach pomocnym narzędziem jest chusta lub nosidło do noszenia dzieci.
Dziecko chore, marudne np. z powodu ząbkowania, które domaga się piersi może w ogóle nie być zainteresowane zamiennikami. Trudno jest wówczas utulić takie dziecko i tymczasowy powrót do piersi może okazać się konieczny.
Po stronie matki
Problemy z piersiami
Obrzęki, zastoje i zapalenia piersi zwykle towarzyszą złemu postępowaniu w czasie karmienia noworodka.
Później raczej zdarzają się mamom karmiącym wyłącznie odciągniętym mlekiem niż mamom karmiącym bezpośrednio z piersi.
Innym powodem zakończenia laktacji jest ból i uszkodzenia piersi. Uszkodzenia mogą powstać w wyniku niepoprawnego przystawienia do piersi, wad w obrębie jamy ustnej dziecka lub niewłaściwego odciągania mleka przy pomocy laktatora.
W przypadku problemów z piersiami odstawienie dziecka zwykle nie jest konieczne. Wystarczy poprawa techniki karmienia/odciągania. Wskazana może być wizyta u specjalisty (doradczyni laktacyjna, logopeda, neurologopeda) i diagnostyka dziecka. Kobiety wiążą jednak karmienie piersią z bólem i uszkodzeniami piersi.
Przedłużająca się laktacja
Kuszącym rozwiązaniem jest, aby wspomóc kobietę w zakończeniu karmienia piersią farmakologicznie. Jednakże leki, które są stosowane do hamowania laktacji nie są obojętne dla zdrowia kobiety. Dlatego też ekspertki laktacyjne zalecają, aby zakończenie karmienia / odciągania mleka przebiegało naturalnie, w sposób stopniowy. Dopóki piersi będą regularnie i całkowicie opróżniane, dopóty będą produkowały mleko, laktacja będzie trwać. Podejmując zatem decyzję o zakończeniu karmienia należy stopniowo ograniczać / skracać sesje, opróżniać przepełniające się piersi do uczucia ulgi, wspomagać się ziołami, zimnymi okładami po karmieniu/odciąganiu. Bez regularnej stymulacji piersi laktacja nie będzie się przedłużała.
Wahania nastroju
Wahania nastroju są czymś zupełnie naturalnym. Mają na to wpływ hormony, które zmieniają się w ciele kobiety. Emocjonalna huśtawka potrwa przez jakiś czas, ale stopniowo ciało przystosowuje się do zmian. Oprócz zmian hormonalnych matki odczuwają niekiedy mieszane emocje związane z zakończeniem karmienia. Może im towarzyszyć radość z powodu nowego etapu w rozwoju dziecka, budowaniu zupełnie innej relacji, ale również i smutek za czymś co nie wróci.
Poczucie winy
Wiele matek nie może osiągnąć swoich celów laktacyjnych z powodu warunków ekonomicznych, braku wsparcia rodzinnego i społecznego, barier kulturowych i ograniczeń w szkoleniu medycznym swoich lekarzy i położnych. Te z nich, które odstawiły dzieci od piersi lub karmiły w ten sposób krótko, mają czasami poczucie winy, tęsknią za bliskością. Mimo to, że więź z dzieckiem buduje się przez całe życie, a nie tylko karmiąc piersią.
Jeśli z odstawieniem dziecka od piersi, z zachodzącymi zmianami hormonalnymi, wiąże się poczucie winy, smutek lub znaczne obniżenie nastroju, to koniecznie należy skonsultować się z lekarzem POZ lub psychiatrą.
Kiedy dziecko nie jest gotowe na odstawienie
Dziecko, swoim zachowaniem poinformuje cię, kiedy nie będzie jeszcze gotowe na odstawienie, albo proces przebiegać będzie zbyt szybko. Mogą pojawić się wówczas problemy takie jak nawykowe napady złości, złośliwe zachowania, agresja, niepokój, nasilone nocne pobudki, strach przed separacją, natarczywe przywiązanie do opiekunów oraz niezdolność do nawiązywania głębokich relacji.
Dzieci bardziej emocjonalne, potrzebujące ssania, po “siłowym” odstawieniu, mogą wciąż szarpać ubrania, próbować dostać się do piersi, aby dotknąć ich, przytulić się, pogłaskać. Tego typu zachowania zwykle frustrują matki, które nie wiedzą jak reagować w takich sytuacjach. Może się okazać, że dobrym rozwiązaniem będzie powrót do karmienia piersią.
Warto mieć na uwadze, że zdarzają się dzieci wyjątkowo “oporne” na odstawienie od piersi. Dzieci te z jakiegoś powodu mają bardzo dużą potrzebę fizycznej bliskości, ssania piersi. Albo po prostu uwielbiają mleko mamy i trudno jest im z niego zrezygnować. W takim przypadku zakończenie karmienia piersią może nastąpić znacznie później niż matka pierwotnie planowała.
Obrazek wyróżniający: zdjęcie z canva.com.
🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.
📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.
