Koper włoski w laktacji
Koper włoski (Fenkuł włoski, Foeniculum vulgare, ang. Fennel) zaliczany jest do rodziny selerowatych. W krajach śródziemnomorskich uprawia się jako warzywo, a w Polsce – do celów leczniczych.
Surowcem są owoce kopru włoskiego. Zawiera wiele substancji czynnych m.in. glikozydy fenolowe, flawonoidy, olejek eteryczny (anetol), sole mineralne, cukry.
Roślina, zwłaszcza po zmiażdżeniu posiada oryginalny, bardzo silny zapach, a smak korzenny i trochę słodkawy. Stosowany w celach kulinarnych – jako przyprawa – nie stanowi zagrożenia.
Działanie lecznicze
Koper włoski stymuluje wydzielanie soku żołądkowego, zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego oraz pobudza ruchy perystaltyczne jelit. Ma właściwości wiatropędne, łagodzi ból wywołany wzdęciami. Podejrzewano, że owoce kopru włoskiego posiadają działanie mlekopędne. Wykorzystywały to czasem karmiące matki. Działanie mlekopędne nadal nie jest potwierdzone badaniami. Jednak wierzenia ludowe wskazują na takie właśnie działanie. Koper włoski w ostatnich latach uznawany został za ziele zmniejszające produkcję mleka.
Stosowanie
Zewnętrznie: Dawniej zalecano w leczeniu zapalenia piersi, zanurzanie piersi w ciepłym roztworze zawierającym nasiona kopru i korzeń prawoślazu. Skuteczność nie potwierdzona badaniami.
Wewnętrznie: Zalecano pić dwa razy dziennie filiżankę gotowej mieszanki lub napar z łyżki stołowej zalanej wrzątkiem. Taki napar pijemy 2-3 razy dziennie – jedna szklanka.
Zaleca się nie przekraczanie ustalonej dawki i obserwowanie reakcji zarówno matki jak i dziecka karmionego mlekiem z piersi, pamiętając o wysokim ryzyku stosowania.
Ryzyko laktacyjne
Bardzo duże ryzyko stosowania u kobiet w okresie laktacji dlatego jest konieczne obserwowanie w trakcie stosowania.
Uwagi
Anetol – olejek eteryczny zawarty w owocach kopru włoskiego wykazuje działanie neurotoksyczne przyczyniające się do występowania drgawek, a działanie estrogenne anetolu hamuje laktację. Nadużywanie przez matkę ziołowej herbaty zawierającej m.in. koper oraz anyż doprowadziło do zatrucia u kilku niemowląt karmionych piersią. Podobną reakcję odnotowano w przypadku anetolu. Koper może powodować reakcje alergiczne po zastosowaniu doustnym lub zewnętrznym. Wpływa również negatywnie na układ oddechowy lub skórę, w tym zwiększa wrażliwość na światło. Dlatego w trakcie przyjmowania tego preparatu zielarskiego, należy unikać nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne lub ultrafioletowe. Kopru nie stosujemy, jeśli matka bądź niemowlę są uczulone na niektóre pokarmy m.in. marchew, seler lub inne rośliny z rodziny selerowatych, gdyż może dojść do wystąpienia alergii krzyżowej.
Zgodnie z aktualnym stanowiskiem ESPGHAN (2017 r.) – z uwagi na obecność estragolu matki nie powinny podawać kopru włoskiego dzieciom przed ukończeniem 4 roku życia. [3]
Rakotwórcze i genotoksyczne działanie estragolu wskazał również Komitet Unii Europejskiej ds. Roślinnych Produktów Leczniczych. Toksyczna aktywność estragolu jest zależna od dawki i znacznie maleje przy niskich poziomach ekspozycji. Minimalny poziom ryzyka to dawka 1–10 mg/kg masy ciała (badania przeprowadzone na gryzoniach).
Katarzyna Szmurło – Doula, Stowarzyszenie „Doula w Polsce”, Promotor Karmienia Piersią CNoL.
Źródła:
- “Prawie wszystko o ziołach”, Mateusz Emanuel Senderski.
- “Foeniculum vulgare”, www.e-lactancia.org, „Fennel – Breastfeeding risk“, www.e-lactancia.org
- “Complementary Feeding: A Position Paper by the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) Committee on Nutrition”, Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, nr 1, Styczeń 2017, www.richclinics.com
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji “Mlekiem Mamy”.
