Jak wywołać, rozkręcić i utrzymać laktację przy pomocy laktatora

Coraz częściej słyszymy pytania, dotyczące tego jak wywołać, rozkręcić i utrzymać laktację przy pomocy laktatora. Pytacie, bo otrzymujecie informacje od lekarzy, czy napotkanych matek, że przy pomocy pompy nie da się długo karmić dziecka.  Że laktacja zanika… Albo w krążących informacjach występuje wiele sprzeczności.

Dlaczego laktatorem?

Istnieją sytuacje, gdy karmienie nowo narodzonego dziecka bezpośrednio piersią jest niemożliwe lub z jakichś powodów utrudnione. W zależności od stanu dziecka może być ono karmione sondą, kubeczkiem lub butelką. Wówczas chcąc karmić dziecko naturalnie musimy utrzymać laktację przy pomocy laktatora. Trzeba ją najpierw pobudzić, a następnie utrzymać na poziomie zapewniającym potrzeby żywieniowe dziecka.

Czasami problemy zdrowotne mamy mogą utrudniać wyłączne karmienie bezpośrednio z piersi, albo wystymulowanie laktacji na odpowiednim poziomie jest niemożliwe. Pozostaje wówczas karmienie mieszane, które także ma dużą wartość i dla mamy i dla dziecka.

Jak pozyskać pierwsze mleko?

W pierwszej i kolejnych dobach (do nawału pokarmu) bardzo ważne jest odciąganie siary, która dla noworodka stanowi lek. Odciąganie pokarmu najlepiej jest zacząć już w pierwszej godzinie po porodzie. Po narodzinach dziecka pierwsze krople mleka tzw. siary staramy się pozyskać odciągając pokarm ręcznie. Nie obawiaj się, że na początku będzie to kilka kropel. Kiedy mleka w piersiach pojawia się coraz więcej, można sięgnąć po urządzenie odciągające, ponieważ w ten sposób pozyskuje się mleko najwygodniej. Przed erą laktatorów kobiety odciągały pokarm ręcznie i z sukcesem potrafiły być mamami kpi przez kilka miesięcy, a nawet dłużej.

W czasie pobytu w szpitalu warto do tego celu wykorzystać laktatory klasy szpitalnej. Znajdują się one na oddziałach położniczych lub neonatologicznych w większości szpitalach. Matka musi zapatrzeć się tylko w osobiste końcówki do urządzenia.

Stymulacja, czyli skąd się wzięło 8 sesji?

Odciąganie pokarmu laktatorem trzeba dostosować do zasad obowiązujących przy karmieniu piersią noworodka. Należy zatem ściągać mleko w odpowiedni sposób, aby wystymulować laktację.

Zasady:

• 8-12 razy w ciągu doby, czyli w dzień co 2-3 godziny,
• 1-2 odciągania w porze nocnej, czyli nocną przerwę można wydłużyć do 4 godzin,
• 15-20 minut na jedną pierś,
• pokarm można odciągać naprzemiennie (jedna pierś na sesję).

Dopóki laktacja nie ustabilizuje się, trzeba mieć rozplanowanych minimum 8 ściągań na dobę. U jednej mamy sesje będą rozłożone dokładnie co 3 godziny. Inna dopasuje je do prowadzonego stylu życia i czas sesji będzie zależał od rytmu jej dnia. Przy nieregularnych sesjach piersi mogą potrzebować trochę czasu, aby się do tego przyzwyczaić.

W obu przypadkach, w razie odstępstwa, wydłużenia przerwy między sesjami może dojść do przepełnienia piersi, a w efekcie do zastoju. Warto tak planować sesje, aby unikać zastojów w piersiach i uniknąć błędnego koła, które może nas doprowadzić do zapalenia piersi. Przypadłości te spotykają niekiedy mamy kpi, jednakże dzięki właściwemu postępowaniu omijają tą trudność.

Rozkręcenie laktacji

W niektórych przypadkach regularne odciąganie pokarmu może okazać się niewystarczające, aby rozkręcić laktację na odpowiednim poziomie. W zależności od okoliczności matki szukają sposobów na zwiększenie ilości produkowanego pokarmu.

Na pewno olbrzymie znaczenie ma bliski kontakt z dzieckiem. Mamy wcześniaków, czy dzieci chorych, z którymi są rozdzielone mogą zauważyć, że ilość odciąganego mleka zwiększa się, jeśli są blisko dziecka, patrzą na jego zdjęcie, czy czują jego zapach. Pomocne są również tzw. czasoumilacze czy relaksujące warunki.

Priorytetem pozostaje  mechaniczne pobudzenie laktacji, trzymając się zasady, że im częściej ściągamy, tym więcej mamy mleka. Należy zatem ściągać pokarm wykorzystując każdą wolną chwilę, stosując różne metody i obserwując swoje ciało. Dużą popularnością wśród mam KPI i personelu medycznego cieszy się metoda 7-5-3 oraz power pumping (PP). O ile technika 7-5-3 jest niekiedy stosowana zamiennie z odciąganiem w czasie 15-20 minut lub jako metoda pobudzająca laktację, to PP jest wykorzystywany wyłącznie jako dodatkowa sesja.

O innych metodach stosowanych przez mamy KPI na zwiększenie laktacji przeczytacie w tym artykule.

7-5-3

Metoda 7-5-3 jest powszechnie znana. Może dlatego, że dawniej w Polsce używane były tylko laktatory pojedyncze? Laktatory te nadal są częściej polecane i stosowane niż pompy na dwie piersi. Podstawowym kryterium jest zapewne cena. Prawdopodobnie ze względów ekonomicznych laktatory pojedyncze nadal będą częściej polecane i kupowane niż podwójne.

Metoda 7-5-3 jest przeznaczona do pracy właśnie z laktatorem pojedynczym. Można ją stosować samoistnie, albo na przemian z innymi sposobami odciągania. Pełny cykl trwa 30 minut, a skrócony 20.

Power pumping (PP)

Power pumping można wykonać zarówno przy pomocy laktatora pojedynczego, jak i podwójnego. Wykorzystując laktator pojedynczy praca jest ciągła, ponieważ w czasie ściągania pokarmu z jednej piersi druga odpoczywa.

Natomiast stosując laktator podwójny czas pracy i odpoczynku wynoszą po 10 minut. Pierwsze ściąganie można wydłużyć do 20 minut. Sesja trwa 60 minut i zazwyczaj mamy KPI stosują tę metodę wieczorem lub po przebudzeniu.

Stabilizacja i utrzymanie laktacji, czyli karmienie przy pomocy laktatora

Do momentu stabilizacji laktacji (4-6 tydzień) ilość sesji powinna wynosić 8 – niezbędne minimum. Około 12 tygodnia po porodzie ilość mleka powinna być stała i zaspokajać w 100% potrzeby dziecka (wyjątek: rzeczywisty niedobór mleka).

Po 3 miesiącu hormony nie będą już pomagały w produkcji mleka. To, ile mleka ściągnie matka będzie zależało wyłącznie od jej pracy z laktatorem i cech osobniczych. W momentach spadku produkcji mleka można sięgnąć po preparaty zwiększające ilość mleka tzw. galaktogogi. Są nimi między innymi wybrane zioła, dlatego należy stosować je ostrożnie.

Od tej chwili można ostrożnie wydłużać przerwy między sesjami. Możliwe jest  wydłużanie przerw do 4 godzin w ciągu dnia lub 6 godzin w porze nocnej. Uznaje się, że jest to maksimum, na które można sobie pozwolić. Duże znaczenie w schemacie ściągania pokarmu odgrywa również pojemność piersi. Matka z dużą pojemnością piersi będzie miała lżej od matki z małą pojemnością piersi.

Trzeba zatem obserwować czy produkcja nie spada za bardzo niż byście sobie tego życzyły. W przypadku zauważenia jej spadku należy wrócić do stosowanego wcześniej systemu jeszcze na jakiś czas, aby udało się odciągać mleko w ilości zaspokajającej potrzeby dziecka w ciągu doby.

Różne cele i wartości

Warto wiedzieć o tym, że to co sprawdziło się u jednej mamy, nie musi spełnić oczekiwań drugiej. Laktacja kobiety zależna jest od zbyt wielu czynników (np. rodzaj laktatora, lejków) oraz charakteryzuje ją indywidualność. Znając zasady i różne warianty ściągania pokarmu, trzeba próbować, aby dopasować indywidualny schemat odciągania. Możesz go opracować z pomocą położnej lub doradczyni laktacyjnej (CDL/IBCLC).

Odpowiedź na pytanie: “czy można długo karmić dziecko przy pomocy laktatora?” nie będzie zatem jednoznaczna. Dzięki Waszym historiom wiemy, że cele laktacyjne są różne i można karmić dziecko odciągniętym mlekiem rok, dwa, trzy, a nawet cztery lata. Czas karmienia jest jednak zależny od uwarunkowań i sytuacji osobistej każdej kobiety, a nawet całej rodziny.

Konsultacja: Mgr Katarzyna Osadnik, położna i CDL w Centrum Świadomego Rodzicielstwa, FB.

Obrazek wyróżniający oraz zdjęcia poglądowe: zdjęcia z archiwów prywatnych udostępnione Fundacji „Mlekiem Mamy”.

🎧 Jeśli wolisz słuchać niż czytać podcast na ten temat znajdziesz tu.

📌 Podcasty dostępne są również na: Spotify, Google Podcasts i Apple Podcasty.