Depresja poporodowa
Depresja poporodowa dotyka ok. 10-15% kobiet i jest najczęściej występującym powikłaniem w okresie połogu. Jeśli nie jest odpowiednio leczona, może być początkiem chronicznej depresji. Długotrwałe zaburzenia psychiczne u matki mogą także negatywnie wpływać na rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy dziecka. Z tego powodu niezwykle ważne jest otoczenie młodych matek właściwą opieką personelu medycznego (zwłaszcza położnej i pielęgniarki podstawowej opieki – POZ – tzw. środowiskowej), jak i edukowanie społeczeństwa na temat zaburzeń psychicznych występujących po porodzie.
Objawy depresji
Według obowiązującej w Polsce klasyfikacji chorób ICD-10, aby stwierdzić występowanie epizodu depresyjnego, muszą występować przez co najmniej dwa tygodnie minimum dwa z trzech poniższych objawów:
- obniżenie nastroju,
- utrata zainteresowań i zdolności do cieszenia się,
- zmniejszenie energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności,
oraz dwa lub więcej spośród następujących objawów:
- osłabienie koncentracji i uwagi,
- niska samoocena i mała wiara w siebie,
- poczucie winy i małej wartości,
- pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości,
- myśli i czyny samobójcze,
- zaburzenia snu,
- zmniejszony apetyt.
Objawy pojawiają się w ciągu 12 miesięcy po porodzie, najczęściej podczas pierwszych sześciu tygodni od narodzin dziecka.
Depresja poporodowa może dotknąć każdą matkę, ale wystąpieniem choroby zagrożone są w szczególności kobiety, które mają już za sobą epizod depresyjny, przeżywają właśnie jakieś trudne wydarzenie życiowe (rozwód, śmierć bliskiego, ciężka choroba) lub są pozbawione wsparcia społecznego. Inne istotne czynniki ryzyka przedstawiam poniżej.
Ryzyko depresji
Ryzyko duże:
- depresja w czasie ciąży,
- współwystępowanie stresujących wydarzeń,
- brak wsparcia społecznego,
- chorowanie na depresję w przeszłości.
Ryzyko umiarkowane:
- niska samoocena,
- neurotyczność (skłonność do popadania w stany lękowe, niska odporność na stres),
- trudny temperament dziecka.
Ryzyko niskie:
- komplikacje przy porodzie,
- pesymistyczny styl atrybucyjny (matka interpretuje porażki jako wynik jej cech osobowości, a nie czynników zewnętrznych; niepowodzenia traktuje jako coś stałego i mającego duży zasięg)
- konflikty w relacji z partnerem,
- niski status ekonomiczny (bieda, bezrobocie).
Depresja to choroba
Depresja poporodowa, w przeciwieństwie do łagodniejszego, mijającego po kilku dniach baby bluesa, jest zaburzeniem psychicznym, które zwykle wymaga profesjonalnego leczenia. Młoda matka powinna podjąć terapię u lekarza psychiatry oraz psychoterapeuty pracującego w ramach kontraktu z NFZ lub w gabinecie prywatnym. W przypadku nasilenia objawów, zwłaszcza wystąpienia myśli samobójczych, należy niezwłocznie udać się na izbę przyjęć oddziału psychiatrycznego!
Warto wspomnieć, że bardzo często możliwa jest terapia depresji poporodowej w trakcie laktacji – doświadczony specjalista z dziedziny psychiatrii potrafi dobrać odpowiednie leczenie dla karmiących mam. Listę lekarzy i psychologów (również przyjaznych laktacji) znajdziesz TU.
Farmakologiczne i psychoterapeutyczne leczenie depresji poporodowej jest skuteczne i pozwala w niedługim czasie (pierwsze objawy poprawy nastroju mogą pojawić się nawet po 3-4 tygodniach) odzyskać radość życia i zadowolenie z macierzyństwa. Warto szukać pomocy jak najwcześniej – to żaden wstyd troszczyć się o zdrowie swoje i swojego dziecka!
Ważne kontakty
tel. 22 5949100 czynny w środę i czwartek w godz. 17.00-19.00 Antydepresyjny Telefon Zaufania Forum Przeciw Depresji
tel. 22 6544041 czynny w poniedziałki w godz. 17.00-20.00 Antydepresyjny Telefon Zaufania Fundacji Itaka
tel. 116 123 czynny codziennie w godz. 14.00-22.00 Kryzysowy Telefon Zaufania prowadzony przez Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego
tel. 22 6213537 od poniedziałku do środy i w piątki w godz. 10.00-16.00 dyżur psychologa w Telefonie Zaufania Centrum Praw Kobiet
https://zip.nfz.gov.pl/GSL/ – informator Narodowego Funduszu Zdrowia o przychodniach specjalistycznych i szpitalach, w których można otrzymać bezpłatną pomoc
Magdalena Komsta, bliskościowy psycholog i pedagog. Prywatnie szczęśliwa żona i karmiąca mama. Autorka bloga wymagajace.pl
Źródła:
- Chaput C. H. et al., Breastfeeding difficulties and supports and risk of postpartum depression in a cohort of women who have given birth in Calgary: a prospective cohort study. CMAJ OPEN, 4 (1); e103-e109.
- Dennis C. L., McQueen K., The Relationship Between Infant-Feeding Outcomes and Postpartum Depression: A Qualitative Systematic Review. Pediatrics, 2009, 123 (4); e736-751.
- Robertson E. et al., Risk factors for postpartum depression [w:] Steward D. E. et al., Postpartum depression: literature review of risk factors and interventions. University Health Network Womens Health Program 2003.
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji „Mlekiem Mamy”.
