Alternatywne metody karmienia – kubeczek
Co to jest? Jaki kubeczek wybrać?
Kubeczek do karmienia niemowląt i małych dzieci ostatnio zyskał na popularności. Dzięki niemu jesteście w stanie nakarmić dziecko naprawdę niemałą ilością pokarmu lub podać lekarstwo.
Dostępne są specjalne kubeczki do karmienia niemowląt, można też zaadaptować do tego celu każdy inny. Zwróćcie uwagę na to, aby kubeczek był przezroczysty, dość miękki oraz z wywiniętą i zaokrągloną krawędzią, co znacznie ułatwia karmienie małego dziecka. Te adaptowane powinny być nieduże i niezbyt wysokie, co jest również bardzo pomocne.
Dla kogo (w jakich przypadkach)
Zastosowanie kubeczka znane jest od wieków, choć w krajach rozwiniętych wyparła go butelka. Kubeczek można zastosować, jeśli noworodek jest w stanie ogólnym dobrym – aktywny, z poprawną koordynacją ssania, połykania i oddychania. Przy jego pomocy rodzice karmią szczególnie te dzieci, które mają być karmione piersią po ustąpieniu aktualnych przeszkód. Kubeczkiem można też karmić kilkumiesięczne dzieci w przypadku rozdzielenia z matką lub gdy zaistnieje potrzeba dokarmiania. Jest zatem alternatywą dla butelki.
Jak używać
Opiekunowie często czują się bezpieczniej, pewniej karmiąc niemowlę butelką. Z tego powodu np. opiekunki pozostające z niemowlęciem odmawiają karmienia kubeczkiem. Jednak można się do tego wcześniej przygotować. Amerykańskie doradczynie laktacyjne proponują: “Zanim nakarmisz dziecko kubeczkiem, spróbuj nim nakarmić inną osobę dorosłą, a potem pozwól tej osobie nakarmić siebie. To pozwoli Ci na przekonanie się, co może, a co nie zadziałać w takim sposobie karmienia.
Aby nakarmić dziecko kubeczkiem, połóż brzeg kubeczka na dolnej wardze dziecka i podnoś kubeczek aż do momentu, w którym mleko dotknie ust. Dziecko wysunie wtedy język i spróbuje tego, co ma na ustach. Początkowo może to zająć nawet kilka minut. Potem dziecko siorbnie lub napije się mleka. Nie wlewaj mleka bezpośrednio do buzi dziecka. Utrzymuj kubek w takiej pozycji żeby stale dotykał on dolnej wargi dziecka. Pozwól dziecku na odpoczynek i przerwę wtedy, kiedy będzie tego potrzebować, ale nie zabieraj kubka. Dziecko, które chce zakończyć jedzenie, odwróci głowę lub pokaże to w inny sposób. Bądź świadomy tego, że karmienie kubeczkiem wiąże się z rozlaniem pewnej ilości mleka – niektóre badania mówią nawet o 30% tego, co podajemy dziecku. Jedne dzieci rozlewają więcej, inne mniej. Jeśli dziecko ssące pierś musi być karmione także w jakikolwiek inny sposób, dobrze jest przystawiać je, kiedy matka i dziecko są razem, tak żeby w dziecku nie zanikała umiejętność jedzenia z piersi”.
Pozycja ma znaczenie
W czasie karmienia dziecka kubeczkiem należy trzymać dziecko w odpowiedniej pozycji, zapewniającej komfort jedzenia, bezpieczeństwo i aktywność dziecka. Właściwą pozycję uzyskamy poprzez ułożenie dziecka tak, aby jego plecy były podparte w tej samej płaszczyźnie co głowa (nie może być odgięta do tyłu) i głowa była wyżej niż miednica. Im bardziej dziecko jest odchylone do tyłu, tym głowa robi się cięższa i tym trudniej jest dziecku kontrolować ją oraz ma większe trudności w koordynacji pracy mięśni oralnych. Optymalny kąt ułożenia dziecka względem podłoża to 45 stopni. Przykładowe pozycje do karmienia: trzymamy dziecko na kolanach, bokiem do siebie, pupa dziecka znajduje się pomiędzy udami karmiącego, a tułów i głowa dziecka spoczywają na przedramieniu rodzica ułożonym od tyłu, wzdłuż ciała dziecka lub rodzic siedzi na podłodze z ugiętymi nogami a dziecko twarzą do niego tak, aby pupa dziecka leżała na brzuchu rodzica a głowa na udach, blisko kolan.
Zasady bezpieczeństwa w czasie karmienia
- Pamiętaj, że pobieranie mleka z kubeczka ma być pracą dziecka, a nie Twoją.
- Nigdy nie wlewaj dziecku pokarmu do ust, poczekaj, aż samo pobierze tyle mleka, ile potrzebuje.
- Ułóż dziecko w pozycji półpionowej, zbliż kubeczek do ust dziecka, ściśnij go delikatnie i przyłóż go do dolnej wargi, tak by dziecko było w stanie spić zawartość.
- Kubeczka możesz używać od urodzenia.
Dokładną instrukcję karmienia kubeczkiem znajdziecie w poniższych filmach znalezionych w zasobach bazy YouTube:
Czystość i konserwacja
Kubeczek jest bardzo łatwy w utrzymaniu higieny. Wystarczy myć go środkami myjącymi zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami. Nie wymaga szczególnych zabiegów. W przypadku karmienia noworodków można kubeczek wyparzać, sterylizować. Później nie ma już takiej konieczności.
Zalety i wady
Dużą zaletą karmienia kubeczkiem jest to, że można odciągnąć pokarm ręcznie bezpośrednio do czystego kubeczka i od razu nakarmić dziecko, jest łatwy w utrzymaniu czystości. Tym sposobem podaje się większą ilość mleka niż łyżeczką czy pipetką. Jest też łatwą metodą przyjmowania pokarmu przez dziecko. Nie wymaga od niego dużego wysiłku (małe ryzyko bezdechu i zaburzeń rytmu serca). Uczy koordynacji połykania i oddychania. Kubeczek nie jest też metodą karmienia, do której dziecko przyzwyczai się, będzie po prostu nadal używany, tylko w innej postaci.
Podstawową wadą jest to, że nie uczy dziecka ssania, chwytania, ani nie wymaga szerokiego otwierania buzi, jak podczas ssania piersi. Nie jest też metodą łatwą dla opiekunów, trzeba jej się nauczyć, dojść do wprawy. Spotyka się opiekunów, którzy dokarmiają niemowlęta tylko w ten sposób, jednak zazwyczaj nie sprawdza się do podawania większych ilości mleka przez dłuższy czas. Niespokojne dziecko może rozlewać mleko albo pić dużymi łykami, połykać za duże ilości powietrza, krztusić się.
Artykuł powstał w oparciu o konsultację przeprowadzoną z Agnieszką Słoniowską, Terapeutą NDT-Bobath, Terapeutą Integracji Sensorycznej z Warszawy, www.
Źródła:
- „Karmienie piersią w teorii i praktyce” pod red. Magdaleny Nehring-Gugulskiej, Moniki Żukowskiej-Rubik, Agnieszki Pietkiewicz.
- „Gentling Baby to a Bottle: When a Breastfed Baby is Bottle-fed”, www.lalecheleague.org
- Filmy instruktażowe z bazy YouTube – karmienie alternatywne.
- Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji “Mlekiem Mamy”.
